Εντυπωσιακά βυζαντινά ναυάγια στην Κωνσταντινούπολη, αποκαλύπτουν την προηγμένη ναυπηγική της εποχής και τη θαλάσσια παντοκρατορία με γαλέρες και ιστιοφόρα.

Βυζαντινό ναυάγιο στην Κωνσταντινούπολη. (φωτογραφία: Institute of Nautical Archaeology at Texas A&M University/M. Jones)

Τα βυζαντινά πλοία που βρέθηκαν στον βυθό του Γενίκαπι στην Κωνσταντινούπολη αποκαλύπτουν μεθόδους και τεχνικές ναυπηγικής που οι μελετητές δεν γνώριζαν μέχρι τώρα για τη συγκεκριμένη εποχή. Πρόκειται για έναν από τους πιο σημαντικούς ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους που έχουν βρεθεί και ανασκάπτονται συστηματικά με βάρδιες αρχαιολόγων.
Ανάμεσα στα πλοία που εντοπίστηκαν, υπήρχαν δύο βυζαντινές κωπήλατες γαλέρες, οι οποίες ήταν και οι πρώτες που ανελκύθηκαν, ενώ ως τότε ήταν γνωστές μόνο από αναφορές σε κείμενα και εικόνες. Οι αρμόδιες αρχές ετοιμάζουν έναν εκθεσιακό χώρο, ένα μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων όπου θα εκτεθούν τα ευρήματα τα οποία χρονολογούνται πριν από 800 ως 1500 χρόνια...


Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία  εκτεινόταν από την Μικρά Ασία ως τη Βόρεια Αφρική και στο μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Ευρώπης. Πολλοί ιστορικοί την αποκαλούν θαλάσσια αυτοκρατορία επειδή η θάλασσα ήταν ζωτικής σημασίας για την ύπαρξή της. Τα ευρήματα το πιστοποιούν.
Εκτός από τις δύο γαλέρες, βρέθηκαν ακόμα 35 ναυάγια στο λιμάνι Γενίκαπι στην Κωνσταντινούπολη.

Η προετοιμασία των ναυαγίων πριν εκτεθούν είναι μία αρκετά χρονοβόρα διαδικασία. Τα πλοία που ανελκύθηκαν από τη θάλασσα του Μαρμαρά χρειάζονται διαρκή συντήρηση για να μη διαβρωθούν.

Ο συγγραφέας και μελετητής Κεμάλ Πουλάκ του πανεπιστημίου Ναυτικής Αρχαιολογίας του Τέξας, αναφέρει ότι είναι μοναδικό το γεγονός πως βρέθηκαν τόσα πολλά και καλοδιατηρημένα ναυάγια, πολλά εκ των οποίων είναι σε άριστη κατάσταση. Μία καινούργια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο στο περιοδικό του Ινστιτούτου Ναυτικής Αρχαιολογίας, ξεχωρίζει 8 από αυτά τα πλοία. Στη μελέτη αυτή αναφέρεται ότι τα πλοία κατασκευάστηκαν με μία πρωτότυπη για την εποχή τεχνική.
Πρώτα κατασκευάστηκε το κουφάρι και μετά ο σκελετός, όπως συνήθιζαν, αλλά και αντίστροφα.
Δηλαδή η αλλαγή της τεχνικής όπου πρώτα κατασκευάζεται ο σκελετός είναι μία προηγμένη τεχνική, που πρωτοεμφανίστηκε τον 7ο αιώνα.
Ενώ πριν από την εύρεση αυτών των πλοίων, οι μελετητές πίστευαν ότι η τεχνική όπου κατασκεύαζαν πρώτα τον σκελετό του πλοίου, ήρθε αργότερα.

                           Μικρή γαλέρα, τέλη μεσαιωνικής περιόδου. Τοιχογραφία

Έξι από τα οκτώ πλοία που εξερευνήθηκαν είχαν μήκος 14,7 μέτρα και πλάτος από 2,5 ως 5 μέτρα.
Τα περισσότερα ήταν ιστιοφόρα. Τα άλλα δύο που εξετάστηκαν ήταν κωπήλατες γαλέρες μήκους 30 μέτρων και πλάτους 4 μέτρων.
Μέχρι πρόσφατα οι βυζαντινές γαλέρες ήταν γνωστές μόνο μέσα από την τέχνη και τα βιβλία της εποχής τα οποία ήταν δύσκολο να ερμηνευτούν με ακρίβεια.
Συνεπώς η εύρεση των πλοίων αυτών αποτελεί σπουδαία ανακάλυψη για τους αρχαιολόγους και μελετητές της βυζαντινής περιόδου.

Οι ανασκαφές στο Γενίκαπι άρχισαν το 2004. Μέχρι τότε οι περισσότερες πληροφορίες προέρχονταν από διάφορα άλλα πλοιάρια που είχαν έως τότε βρεθεί στη Μεσόγειο. Ενώ τώρα, όπως τονίζει και ο καθηγητής Πουλάκ, στο Γενίκαπι βρέθηκαν όλων των ειδών τα σκάφη, από μικρές βάρκες και ψαρόβαρκες έως και πολεμικά πλοία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αφού εκεί ήταν το λιμάνι της Κωνσταντινούπολης. Εκτός όμως από τα ναυάγια του Γενίκαπι, βρέθηκε ένα αρχαίο πλοίο στο λιμάνι Βουρλά της Μικρασίας κοντά στη Σμύρνη, που χρονολογείται πριν από 4.000 χρόνια και είναι ίσως το αρχαιότερο γνωστό ναυάγιο στον κόσμο.

Πηγή:livescience