Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2023

Κυρήνη



Οι κάτοικοι της Θήρας ξεκίνησαν γύρω στο 630 π.Χ. να ιδρύσουν μια αποικία στις ακτές της Βόρειας Αφρικής, στη Λιβύη, σε μια περιοχή δηλαδή που δεν είχαν ιδέα πού έπεφτε. Οι Θηραίοι, λοιπόν, με αρχηγό τον Βάττο Αριστομένη ίδρυσαν την πόλη Κυρήνη, η οποία πήρε το όνομά της από την πηγή Κύρη που ήταν αφιερωμένη στον Θεό Απόλλωνα. Γιατί ίδρυσαν οι Θηραίοι την Κυρήνη;

Δευτέρα 30 Οκτωβρίου 2023

«Η Δίκη των Πιθήκων» 



Τον Μάρτιο του 1925, απαγορεύεται στο Τενεσί των ΗΠΑ η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης στα σχολεία. Στο Ντέιτον του Τένεσι, ένας νεαρός δάσκαλος με το όνομα Τζον Σκόουπς συνελήφθη από τις αρχές και οδηγήθηκε στο δικαστήριο. Η κατηγορία ήταν απόρροια της αντιδραστικής και σκοταδιστικής εποχής που διένυε τότε η Αμερική. Ο Σκόουπς δίδαξε στους μαθητές του τη θεωρία του Δαρβίνου και γι’ αυτό οδηγήθηκε σε δίκη, η οποία ονομάστηκε «Δίκη των πιθήκων» και έμεινε στην ιστορία των ΗΠΑ ως μία από τις σημαντικότερες δικαστικές διαμάχες.

Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2023

Η Γραμμή Μεταξά και η οχύρωση των Βορείων Συνόρων 1936-1940


Στη συνοριακή γραμμή Ελλάδας – Βουλγαρίας, κατασκευάσθηκαν 21 Οχυρά (μεταξύ των οποίων η Παπαδοπούλα, το Ιστίμπεη, το Αρπαλούκι, το Ρούπελ, το Περιθώρι, το Πυραμιδοειδές κ.ά.). Το καθένα-τους ήταν ενα περίκλειστο έργο ικανό να αμυνθή προς κάθε κατεύθυνση, με επιφανειακά έργα βολής (πυροβόλων, όλμων, βομβιδοβόλων, πολυβόλων κλπ.) και με ποικίλα άλλα υπόγεια έργα εγκαταστάσεων υποστήριξης (διοικητήριο, θάλαμοι, διαβιβάσεις, μαγειρεία, αποθήκες κάθε είδους, δεξαμενές, νοσοκομείο, συστήματα αερισμού και φωτισμού, αποχετεύσεις κλπ.). Ανάμεσα σε κάθε Οχυρό προς τα γειτονικά-του και προς τη μεθόριο, είχαν κατασκευασθή έργα εκστρατείας και θέσεις μάχης για την επιβράδυνση του εχθρού, μαζύ με ισχυρά αντιαρματικά κωλύματα, οδικό δίκτυο κλπ.

Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2023

 



Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2023

Η συμμετοχή της Αλβανίας στην επίθεση κατά της Ελλάδας την 28η Οκτωβρίου 1940


Το 1939 τα ιταλικά στρατεύματα, υπό τον στρατηγό Γκουτσόνι, αποβιβάσθηκαν στο Δυρράχιο, το πρωί της 7ης Απριλίου. Ο βασιλιάς Ζώγου δεν αιφνιδιάστηκε δεδομένου ότι είχαν προηγηθεί, πριν από έναν μήνα και πλέον, εντατικές διπλωματικές συνομιλίες. Υφίστατο το στοιχείο του αιφνιδιασμού για τις ξένες κυβερνήσεις, εκτός της Γερμανίας και ίσως της Γιουγκοσλαβίας. Δεν προβλήθηκε καμία σοβαρή αντίσταση κατά των Ιταλών. Ο αλβανικός λαός στην πλειοψηφία του υποδέχθηκε τους Ιταλούς στρατιώτες ως “ελευθερωτές”.

Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2023

Τεχνητή Νοημοσύνη στην Υγεία: H επανάσταση είναι εδώ, αλλά ίσως αργήσει να εφαρμοστεί



Όλο και περισσότεροι είναι αυτοί που μιλούν τελευταία για την Τεχνητή Νοημοσύνη Artificial Intelligence (AI) και στην Υγεία, δημιουργώντας μεγάλες προσδοκίες, άλλα και πολλά ερωτηματικά για τις εφαρμογές της στο παρόν και στο μέλλον. Η μεγαλύτερη ελπίδα είναι ότι θα βοηθήσει πολλαπλά τον άνθρωπο, απαλλάσσοντάς τον από χρονοβόρες διαδικασίες και δίνοντάς του πιο αποτελεσματικές λύσεις σε πολλά από τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει. Υπάρχει όμως και ο φόβος ότι ίσως η τεχνητή νοημοσύνη καταφέρει να «αντικαταστήσει» σε πολλά, όχι μόνο τους επιστήμονες, ερευνητές – γιατρούς , αλλά και τον τρόπο σκέψης τους, καθώς της παρέχεται τεράστιος όγκος δεδομένων τον οποίο καλείται να διαχειριστεί.

Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023

Πώς η Κίνα εξαντλεί τα παγκόσμια αποθέματα ψαριών



Με σχεδόν 17,000 ανεπίσημα αλιευτικά σκάφη, να οργώνουν τα παγκόσμια χωρικά ύδατα, η Κίνα φαίνεται να υιοθετεί όλο και περισσότερο μη βιώσιμες πρακτικές αλιείας που στερεύουν τον υδροβιότοπο, στον βωμό της διατήρησης της θαλάσσιας οικονομίας της.

Τρίτη 24 Οκτωβρίου 2023

Σμύρνη: Εντοπίστηκαν ειδώλια που χρονολογούνται πριν από 8.000 χρόνια



Ειδώλια που χρονολογούνται γύρω στο 5700 π.Χ., και πιστεύεται ότι αναπαριστούν μια οικογένεια (ζευγάρι και ένα παιδί) ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στη Σμύρνη όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες που είναι υπεύθυνοι για το εύρημα.

Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2023

Amazon: Τα ρομπότ της πυροδοτούν φόβους απολύσεων



Το ρομπότ Digit θα ξεκινήσει μετατοπίζοντας άδειες θήκες εν μέσω ανησυχιών ότι οι άνθρωποι θα χάσουν τις δουλειές τους.

Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023

Η Απελευθέρωση της Πρέβεζας – 21 Οκτωβρίου 1912


Η επιτυχία της κατάληψης της Φιλιππιάδας δεν άφησε ασυγκίνητο το Υπουργείο Στρατιωτικών, που έστειλε για ενίσχυση του Στρατού Ηπείρου το Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών[1], δύναμης 2.000 ανδρών. Τώρα ο Σαπουντζάκης μπορούσε και επίσημα να διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις. Η αλλαγή αυτή επικυρώθηκε με Διαταγή της 19ης Οκτωβρίου. Στην κίνησή του προς τα Ιωάννινα, ο «Στρατός της Ηπείρου» δεν μπορούσε να αφήσει την Πρέβεζα στα χέρια των Τούρκων, απειλώντας τα νώτα του. Ακόμη περισσότερο, η Πρέβεζα ήταν απαραίτητη σαν κέντρο εφοδιασμού, λόγω του λιμανιού της.

Σάββατο 21 Οκτωβρίου 2023

Τι πραγματικά συνέβη στην Αναγέννηση;


Όταν ανθρωπιστές όπως ο Michelet κι ο Burckhardt επικύρωσαν τον όρο Αναγέννηση, πριν από πολλά χρόνια, μόλις είχε γεννηθεί η οικονομική ιστορία. Η έξοχη ανασύστασή τους του αναγεννησιακού πολιτισμού δεν επιβαρυνόταν απ’ την υποψία ότι τα πάθη του Κάλιμπαν μπορεί να είχαν κάποια σχέση με τις επιτεύξεις του Άριελ. Ύστερα εμφανίστηκαν οι οπαδοί του Μαρξ και του ιστορικού υλισμού, που τακτοποίησαν τα φτερά των ποιητών-ιστορικών και εισήγαγαν τη λογοτεχνία στην πεπτική διαδικασία. Πρέπει να σεβαστούμε βαθιά και τις δύο σχολές, όχι μόνο για να δώσουμε το παρά-δειγμα στους μεταγενέστερους όταν θα έρθει κι η δική μας σειρά να παραμεριστούμε, αλλά και γιατί τόσο ο εγκέφαλος όσο και το στομάχι επηρεάζουν αναμφισβήτητα τις κινήσεις της καρδιάς.

Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023

Πώς ένας βράχος της Εποχής του Χαλκού έγινε «χάρτης θησαυρού» για τους ερευνητές




Ένα κομμάτι βράχου με μυστηριώδη σημάδια που παρέμενε σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητο για 4.000 χρόνια χαρακτηρίζεται τώρα ως «χάρτης θησαυρού» για τους αρχαιολόγους, οι οποίοι το χρησιμοποιούν για να αναζητήσουν αρχαίες τοποθεσίες στη βορειοδυτική Γαλλία.

Πέμπτη 19 Οκτωβρίου 2023

Σμήνη δορυφόρων απειλούν να τυφλώσουν τους αστρονόμους



Καθώς ο αριθμός των δορυφόρων που γυροφέρνουν τη Γη αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, οι αστρονόμοι ανησυχούν ότι ο συνωστισμός θα αλλάξει τον νυχτερινό ουρανό για πάντα και θα αλλοιώσει τις παρατηρήσεις με επίγεια τηλεσκόπια.

Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2023

15 Οκτωβρίου 1211: Μάχη του ποταμού Ρυνδάκου, επιστροφή των Φράγκων στην Μικρά Ασία


Οι δυνάμεις της αυτοκρατορίας της Νίκαιας ηττώνται από τις λιγότερες αλλά καλύτερα εξοπλισμένες των Φράγκων της Λατινικής Αυτοκρατορίας. Η πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας οδήγησε σε μια σειρά από πολέμους και συγκρούσεις σε όλη την έκταση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι Φράγκοι είχαν νικήσει, αλλά με περιορισμένες δυνάμεις δεν ήταν δυνατόν να εγκαταστήσουν την εξουσία τους σε ολόκληρη την αυτοκρατορία. Περιορίστηκαν, έτσι, να κρατούν κάποια στρατηγικά σημεία εκστρατεύοντας εναντίον ισχυρών ανταπαιτητών.

Τρίτη 17 Οκτωβρίου 2023

27 Μαΐου 1960: To πρώτο τουρκικό στρατιωτικό πραξικόπημα


Ομάδα 37 Τούρκων αξιωματικών υπό την καθοδήγηση του Αλπασλάν Τουρκές κινείται και ανατρέπει την κυβέρνηση Μεντερές. O Tουρκές ανήκε στην ομάδα των αξιωματικών που είχαν εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ για το μυστικό πρόγραμμα Gladio (αντιμετώπισης μιας πιθανής κομμουνιστικής επικράτησης σε χώρες του ΝΑΤΟ, με οργάνωση αντάρτικου) και η πρόθεση Μεντερές για προσέγγιση με τη Μόσχα πυροδότησε τα αντανακλαστικά μερίδας των στρατιωτικών. Είναι το πρώτο (αλλά όχι και το τελευταίο) πραξικόπημα στην ιστορία της τουρκικής δημοκρατίας.

Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 2023

«Σόλων! Σόλων! Σόλων!» φώναξε μετανιωμένος ο Κροίσος



Ο Ηρόδοτος μας διηγείται τον περίφημο διάλογο του Σόλωνα με τον Κροίσο για τον ‘ολβιώτατο” των ανθρώπων.

Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023

Χαμένοι πολιτισμοί χιλιετιών κρύβονται κάτω από τα δάση του Αμαζονίου-Οι νέες ανακαλύψεις που τους φέρνουν στο φως



Γύρω από τον ποταμό του Αμαζονίου στη Νότια Αμερική μια οργιώδης ζούγκλα κατακλύζει τα πάντα. Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι ένα από τα μεγαλύτερα του πλανήτη αν και συχνά απειλείται από τις πυρκαγιές και την παράνομη υλοτομία. Τα πλούσια δέντρα και η πυκνή βλάστηση καλύπτουν τα πάντα, ωστόσο κάτω από αυτά φαίνεται να κρύβεται μια ολόκληρη ιστορία της ανθρωπότητας.

Σάββατο 14 Οκτωβρίου 2023

H άμαξα του Μεγάλου Αλεξάνδρου



H άμαξα που μετέφερε τη σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου ζύγιζε πάνω από 100 τόνους και την έσερναν 64 ημίονοι. Ήταν διακοσμημένη με τόνους χρυσού και χιλιάδες πολύτιμους λίθους και την άρπαξε ο Πτολεμαίος πριν να φτάσει στον προορισμό της.

Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2023

«Σατανικές» πεθερές που σκότωσαν με τον πιο φρικτό τρόπο τις νύφες τους και καταδικάστηκαν σε θάνατο


Η ιστορία της «Κύπριας φόνισσας» που ως νύφη σκότωσε την πεθερά της, και όταν έγινε πεθερά στραγγάλισε άγρια τη νύφη της και η αδίστακτη φόνισσα του Λεωνιδίου που έπνιξε τη νύφη της σε μια στέρνα γεμάτη νερό.

Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2023

Η έκβαση της δίκης κατά την οποία ο Θράσυλλος προσπάθησε να πείσει τη βουλή πως ο Δημόκριτος ήταν … διανοητικά ανίκανος 


Υπόθεση που άφησε εποχή ήταν και εκείνη, κατά την οποία ο Αβδηρίτης βουλευτής Θράσυλλος, μέσω ενός αρκετά επιτήδειου συκοφάντη των Αβδήρων, προσπάθησε να πείσει τη βουλή ότι ο Δημόκριτος, ο «Γελασίνος Αβδηρίτης», ήταν διανοητικά ανίκανος (τρελός). Αν το δικαστήριο παραδεχόταν την κατηγορία, θα έπρεπε η περιουσία του φιλοσόφου να κατασχεθεί, λόγω δε κάποιας μακρινής συγγένειας του συκοφάντη, υπήρχε περίπτωση να περιέλθει η περιουσία του Δημοκρίτου στα χέρια του διαβολέα.

Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2023

«Η τουρκική ΜΙΤ έφερε οπλισμένους τζιχαντιστές από τη Συρία για να βοηθήσουν στην εκτέλεση ενός ψευδοπραξικοπήματος το 2016»



Ρεπορτάζ Τούρκου δημοσιογράφου παρουσιάζει σειρά στοιχείων που ενισχύουν το ενδεχόμενο το πραξικόπημα του 2016 να ήταν μια ενορχηστρωμένη επιχείρηση από το καθεστώς Ερντογάν για να ενισχυθεί και να νομιμοποιήσει τις καρατομήσεις αντιπάλων.

Τρίτη 10 Οκτωβρίου 2023

Ιωάννης Καποδίστριας: Η οικογένειά του και η καταγωγή της


Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 10 Φεβρουαρίου 1776. Γονείς του ήταν ο Αντώνιος – Μαρία ή Αντωνομαρίας όπως τον φώναζαν οι γνωστοί του, Καποδίστριας και η Διαμαντίνα, κόρη του του Χριστοδούλου Γονέμη. Ήταν το έκτο κατά σειρά παιδί του ζευγαριού. Νονός του Ιωάννη Καποδίστρια ήταν ο «εντιμότατος» πραματευτής Κώστας Αδάμης. Ο Αντώνιος – Μαρία Καποδίστριας (1741 – 1821) ήταν δικηγόρος. Το 1781 κατείχε την 25η θέση στον κατάλογο των δικηγόρων της Κέρκυρας. Είχε εγγραφεί στο Τμήμα των Legisti στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας το 1760 με Αριθμό Μητρώου 28.

Δευτέρα 9 Οκτωβρίου 2023

Ο Βυζαντινός εμφύλιος του 1341-1347


Ο 14ος αιώνας αποτελεί μια σκοτεινή περίοδο για το Βυζάντιο. Η δημογραφική και εδαφική συρρίκνωση ήταν απόρροια πολλών παραγόντων. Η μερική ανακατάληψη εδαφών που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 13ου αιώνα αποδείχθηκε βραχύβια επιτυχία. Η Μικρά Ασία είχε απολεσθεί από τα τουρκικά φύλα, εκτός από ένα μικρό τμήμα στη Βιθυνία που έπνεε τα λοίσθια και αποτελούσε πλέον θέμα χρόνου η πτώση του.

Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023

Μακεδονομάχος Καπετάν Κώττας


Γεννήθηκε το 1863 στο χωριό Ρούλια της Φλώρινας. Ο Κώττας πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Ρούλια και χαρακτηρίζονταν από τότε ως τολμηρός, επαναστατικός και ριψοκίνδυνος. Δεν αγαπούσε ιδιαίτερα τα γράμματα, αλλά αναγκάστηκε για λόγους βιοποριστικούς να μάθει με μεγάλη επιμονή, ανάγνωση και γραφή. Μετά το θάνατο του πατέρα του Χρήστου, κρατούσε μόνος του τα βιβλία του οικογενειακού παντοπωλείου. Αργότερα άσκησε το επάγγελμα του αγωγιάτη και εξ αιτίας αυτού ταξίδευε για αρκετά χρόνια στη Θράκη, την Κωνσταντινούπολη φθάνοντας ως τη Σερβία.

Σάββατο 7 Οκτωβρίου 2023

Είναι κατάλληλο για πόση το νερό της βροχής;



Φθοριούχες ενώσεις που έχουν συνδεθεί με μια πληθώρα επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία ανιχνεύονται στο νερό της βροχής παντού στον κόσμο, και μάλιστα σε συγκεντρώσεις που «υπερβαίνουν κατά πολύ» τα ασφαλή επίπεδα, προειδοποιεί νέα μελέτη.

Παρασκευή 6 Οκτωβρίου 2023

Μαξ Πλανκ – Το “καταραμένο κβάντο”


Στις 4 Οκτωβρίου 1947, πέθανε ο ο πατέρας της Κβαντικής Θεωρίας και κάτοχος Βραβείου Νόμπελ Φυσικής, ο Γερμανός φυσικός Μαξ Πλανκ. Γερμανός θεωρητικός φυσικός με μοναδική θέση στην ιστορία της επιστήμης ως ο άνθρωπος που εισήγαγε για πρώτη φορά -το 1900- την έννοια του φωτεινού κβάντου και μέσω αυτής την περίφημη σταθερά του Πλανκ επί της οποίας στηρίζεται όλο το κβαντικό οικοδόμημα.

Πέμπτη 5 Οκτωβρίου 2023

Νέες λήψεις στο νεφέλωμα του Ωρίωνα αποκάλυψαν επιπλέοντες κατά ζεύγη, εξόριστους πλανήτες


Οι νέες φωτογραφίες από το νεφέλωμα του Ωρίωνα


«Πλανήτες» στο μέγεθος του Δία που «πλέουν» ελεύθερα στο διάστημα, χωρίς να συνδέονται με κάποιο αστέρι, εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST). Το εξαιρετικά ενδιαφέρον στην συγκεκριμένη ανακάλυψη είναι ότι τα διαστημικά αυτά ατικείμενα φαίνεται να κινούνται σε ζευγάρια και οι αστρονόμοι προσπαθούν επί του παρόντος να βρουν την εξήγηση.

Τετάρτη 4 Οκτωβρίου 2023

O τάφος μίας ελληνίδας εταίρας ανακαλύφθηκε σε μια σπηλιά κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο Ισραήλ



Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στη Via Hebron της Ιερουσαλήμ, ανακαλύφθηκε μια ταφική σπηλιά που περιείχε τον τάφο μιας εταίρας, ο οποίος χρονολογείται στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. – αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.

Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2023

H Ελλάδα συρρικνώνεται - 10,3% μείωση στις γεννήσεις


Το 2022 γεννήθηκαν μόλις 76.541 μωρά  και είχαμε σχεδόν τους διπλάσιους θανάτους. Την ίδια ώρα αυξήθηκαν γάμοι και σύμφωνα συμβίωσης.

Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2023

Η Φυλακή του Σωκράτη βρίσκεται στον Λόφο Φιλοπάππου;


Τα ερείπια του αρχαίου κτηρίου που σήμερα είναι γνωστά ως Φυλακές Σωκράτους βρίσκονται στον Λόφο Φιλοπάππου στην Αθήνα. Ο χώρος έλαβε την ονομασία του από τον Σωκράτη, λόγω της πεποίθησης ότι σε αυτό το σημείο είχε κάποτε φυλακιστεί ο αρχαίος φιλόσοφος. Λεπτομερείς πληροφορίες για τη φυλάκιση και την εκτέλεση του Σωκράτη λαμβάνουμε από τους διαλόγους Κρίτων και Φαίδων.

Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023

Το οδικό δίκτυο της Μικράς Ασίας επί Βυζαντίου



1.1. Τα είδη, οι χρήσεις και η σημασία των βυζαντινών δρόμων

Οι Ρωμαίοι διέκριναν τους δρόμους σε δημόσιους (viae publicae) και ιδιωτικούς (viae privatae). Οι Βυζαντινοί διατήρησαν αυτή τη διάκριση με κάποιες προσαρμογές στις συνθήκες της εποχής τους. Έτσι στο Βυζάντιο το οδικό δίκτυο περιλάμβανε τις κεντρικές αρτηρίες (δημοσία ή βασιλική οδός-στράτα ή λεωφόρος ή τρίβος), τους επαρχιακούς δρόμους (πλαγία οδός), που συνέδεαν τις μικρές πόλεις με τα μεγάλα αστικά κέντρα και τα χωριά, και τους αγροτικούς δρόμους, που συνέδεαν τα χωριά με τη γύρω περιοχή και αυτήν με τις μικρές πόλεις. Οι τελευταίοι ανήκαν κατά τμήματα σε ιδιώτες κτηματίες, αλλά χρησιμοποιούνταν από όλη την αγροτική κοινότητα και γι’ αυτό δεν διέφεραν από τους ιδιωτικούς δρόμους των Ρωμαίων. Αγροτικός δρόμος ήταν και το μονοπάτιον, φυσικός ή τεχνητός δρόμος, που συχνά, όταν το έδαφος ήταν επικλινές, υποστηριζόταν από ανάλημμα.