Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2023

Ο Γεώργιος Βαρνακιώτης και το αμφιλεγόμενο «καπάκι»


17 Σεπτεμβρίου 1822. Το Εκτελεστικό, μετά από πρόταση των Χιλιάρχων και των Καπεταναίων της περιοχής, ορίζει το Γεώργιο Βαρνακιώτη Στρατηγό της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Ο Γεώργιος Βαρνακιώτης, οπλαρχηγός της Επανάστασης του 1821, κατάγονταν από παλιά οικογένεια αρματολών. Ήταν έγγονος του αρματολού Γιάννου Βαρνακιώτη, που μετά την αποτυχία της επανάστασης του Ορλώφ (1770 – 74) είχε καταφύγει στη Ρωσία, και γιος του Νικολού Βαρνακιώτη.

Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2023

Οι επιστήμονες έλυσαν το αίνιγμα των… νεραϊδόκυκλων




Στα Λιβάδια της Αφρικής εμφανίζονται γυμνά κομμάτια γης σε τέλειο κυκλικό σχήμα και πλέον γνωρίζουμε ποιος ευθύνεται γι’ αυτό.

Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023

Συνδυαστικά εμφυτεύματα σε εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό ασθενούς



Η δοκιμή γίνεται για πρώτη φορά για να μπορέσει τετραπληγικός ασθενής να κινήσει τα χέρια του.

Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2023

Γιώργος Σαραντάρης: Ο ποιητής που έδωσε τη ζωή του για την Ελλάδα



Στους πεσόντες κατά τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο του 1940-41 συγκαταλέγεται ο Γιώργος Σαραντάρης, ο σημαντικός αυτός ποιητής και στοχαστής της δεκαετίας του 1930. Δεν πέθανε στα βουνά της Πίνδου, όπως άλλοι συστρατιώτες του. Από τις κακουχίες, βαριά άρρωστος, μεταφέρθηκε πρώτα στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο των Ιωαννίνων και μετά στην Αθήνα, όπου και απεβίωσε, στις 25 Φεβρουαρίου 1941, σε ηλικία 33 ετών. 

Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 2023

Ποια ήταν η «ανθισμένη πόλη» που έγινε διάσημη για τα κοχύλια και την πορφύρα



Περίπου 15 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Χαλκίδας βρίσκονται τα ερείπια της μικρής αρχαίας πόλης της Ανθηδόνας που σημαίνει «ανθισμένη πόλη». Ο Όμηρος την περιέγραφε ως την πιο απομακρυσμένη πόλη των Βοιωτών. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία από εκεί ξεκίνησαν οχτώ τριήρεις για τον Τρωϊκό πόλεμο.

Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2023

Τα χωριά της Ιταλίας με τις ελληνικές ονομασίες και τα ελληνικά σχολεία



Αν υπάρχει μία χώρα με την οποία οι Έλληνες αισθανόμαστε κοντά, αυτή είναι η Ιταλία. Και δεν είναι η γεωγραφική θέση αυτή που μας φέρνει πιο κοντά. Είναι και τα πρόσωπα, η όψη μας, είναι αυτό το «una fiaccia, una razza», το «ούνα φάτσα ούνα ράτσα» που έχουν πει οι Ιταλοί για εμάς. Η εξωτερική ομοιότητα που έχουμε, οι ομοιότητες στο DNΑ των δύο λαών. Δύο λαοί που παραμένουν κοντά και συνυπάρχουν άψογα. 

Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2023

Ο Αχιλλέας ερωτεύεται την Πενθεσίλεια και τιμωρεί τον κυνικό Θερσίτη


Η Πενθεσίλεια, μία από τις βασίλισσες των Αμαζόνων, ήταν σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία κόρη του θεού του πολέμου, του Άρη και της Οτρήρης. Η ιστορία της, ξεχωρίζει για την τόλμη της στο πεδίο της μάχης και για τον τραγικό της θάνατο στα χέρια του Αχιλλέα. Υπήρξε βασίλισσα του μυθικού λαού των Αμαζόνων, δηλαδή των πολεμιστριών που λέγεται ότι έκοβαν το ένα τους στήθος ώστε να μεταφέρουν και να χειρίζονται πιο εύκολα τα τόξα τους.

Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2023

Aλεξάνδρεια: Βρέθηκε ναός της Θεάς Αφροδίτης με ελληνικά χάλκινα και κεραμικά αγγεία



Η αρχαιολογική σκαπάνη εντόπισε τον ναό της Θεάς Αφροδίτης κατά τη διάρκεια υποβρύχιων ανασκαφών στην βυθισμένη πόλη Ηρακλείο ή Θώνη, η οποία βρίσκεται στον κόλπο Abu Qir της Αλεξάνδρειας

Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2023

Ο Εθνομάρτυρας Νικόλαος Καπετανίδης [1889 – 21 Σεπτεμβρίου 1921]



Ο Νίκος Καπετανίδης γεννήθηκε το 1889 στη Ριζούντα της Τραπεζούντας και σπούδασε στο περίφημο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας(1), από το οποίο αποφοίτησε το 1905. Εργάστηκε στην τράπεζα των αδελφών Φωστηρόπουλων ενώ ταυτόχρονα ασχολούταν και με τη δημοσιογραφία.

Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023

Τα κολαστήρια της Μαγδαληνής



Τα “Πλυντήρια της Μαγδαληνής” ήταν ιδρύματα τα οποία εκμεταλλεύονταν εμπορικά μοναχές και όπου νεαρές γυναίκες δούλευαν υπό απάνθρωπες συνθήκες, χωρίς να πληρώνονται.

Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2023

Τεχνητή νοημοσύνη: Η Google ρίχνεται στη μάχη παρουσιάζοντας το αναβαθμισμένο Bard


Η Google ανακοίνωσε χθες τη διάθεση του πιο ικανού, ως σήμερα, μοντέλου του Bard, με σειρά από νέες λειτουργίες, όπως η ενσωμάτωσή του σε υπηρεσίες και εφαρμογές της Google. Μεταξύ άλλων, επεκτείνεται και η πρόσβασή του σε λειτουργίες που είναι διαθέσιμες στα αγγλικά, σε επιπλέον γλώσσες. Μέσω του Bard οι χρήστες μπορούν να συντάξουν μια καταχώριση για μια διαδικτυακή αγορά, να εξηγήσουν ένα επιστημονικό ζήτημα στα παιδιά τους, και άλλα πολλά.

Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου 2023

23 Μαΐου 1945: Το ζήτημα των Τσάμηδων στην Ελλάδα κλείνει οριστικά



Το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων Ιωαννίνων καταδικάζει ερήμην σε θάνατο 1.930 Τσάμηδες, που βαρύνονταν με εγκλήματα πολέμου και συνεργασία με τον εχθρό κατά τη διάρκεια της Κατοχής (απόφαση υπ’ αριθμ. 344).

Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2023

Τα στάδια ανάπτυξης της βιομηχανίας στην Ελλάδα (19ος – 20ος αι.)



Η βιομηχανική επανάσταση, όπως την ορίζει ο E. Hobsbawm, δεν συνέβη ποτέ στην Ελλάδα. Η ανεξαρτησία της Ελλάδας δεν σήμανε και τη συγκρότηση ενιαίας εθνικής οικονομίας. Την κατάτμηση του οικονομικού χώρου (Αιγαίο, ορεινή Στερεά, Δυτική Ελλάδα) συντηρεί ο ποσοτικά κυρίαρχος γεωργικός τομέας. Η διαθεσιμότητα προσιτής γεωργικής γης συνεπάγεται τη μη διαθεσιμότητα εργατικής δύναμης.

Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 2023

Κρατήρας Δερβενίου: Μια τεφροδόχος για τον αριστοκράτη από τη Λάρισα που εξόρισε ο Φίλιππος στη Μακεδονία



Συνεπαρμένοι από την ερωτική πράξη του ιερού γάμου ο Διόνυσος και η Αριάδνη, η πανέμορφη κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, ξεκουράζονται πάνω σε έναν βράχο. Ο νεαρός θεός είναι γυμνός, έχει το δεξί χέρι στο κεφάλι του, το δεξί του πόδι ακουμπά στον μηρό της Αριάδνης και δίπλα του στέκεται ένας πάνθηρας. Η Αριάδνη ανασηκώνει το νυφικό της πέπλο για να αποκαλύψει το όμορφο πρόσωπό της με το αλαβάστρινo δέρμα.

Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2023

Ενα φαρμακείο του 1900 στο... μετρό Εξαρχείων

 

Γυάλινα δοχεία μικρού μεγέθους και πορσελάνινο βαζάκι αλοιφών που φέρει την επιγραφή «Farmacie A. Louros, St. Theodore Athenes».


Ένα φαρμακείο των αρχών του 20ου αι εντόπισε η αρχαιολογική σκαπάνη στον υπό κατασκευή σταθμό των Εξαρχείων, της νέας γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας. 

Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023

Σεντ Λούις 1904: Ο τραγελαφικότερος Μαραθώνιος στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων



Ο Μαραθώνιος των τρίτων Ολυμπιακών αγώνων εξελίχθηκε στην απόλυτη φαρσοκωμωδία. Ο πρώτος που τερμάτισε χρησιμοποίησε αυτοκίνητο, ο νικητής ντοπαριζόταν κατά τη διάρκεια του αγώνα, σκυλιά κυνήγησαν έναν από τους προπορευόμενους και ένας Κουβανός έκανε τα πάντα λάθος και βγήκε 4ος.

Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2023

Πιθανή ένδειξη ζωής ανιχνεύθηκε σε υδάτινο εξωπλανήτη



H ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη K2-18 b είναι πιθανό να περιέχει διμεθυλοθειαιθέρα, μια οργανική ένωση η οποία στη Γη παράγεται αποκλειστικά από ζωντανούς οργανισμούς.

Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου 2023

H Ελληνοαμερικανίδα που γλίτωσε από τον Τεντ Μπάντι γιατί είχε κόψει τα μαλλιά της



Η Σωτηρία Κριτσώνη μπήκε στο αυτοκίνητο του κατά συρροή δολοφόνου και δεν θα επιζούσε αν τις προηγούμενες μέρες δεν είχε αποφασίσει να αλλάξει το κούρεμα της.

Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου 2023

Ο Μητροπολίτης Κορυτσάς Φώτιος Καλπίδης που δολοφονήθηκε από Αλβανούς και Βουλγάρους


Από τον Πόντο στην Ήπειρο, από τη μια πλευρά του ελληνισμού στην άλλη θα βρεθεί ο Πόντιος ιεράρχης Φώτιος Καλπίδης. Ως μητροπολίτης Κορυτσάς θα κρατήσει ψηλά τη φλόγα της πίστης αλλά και το λάβαρο του εθνικού αγώνα. Συμπαραστάτης του καταπιεζόμενου ποιμνίου του από Αλβανούς, Βουλγάρους και Ρουμάνους κομιτατζήδες, ο Φώτιος έπεσε στις επάλξεις του καθήκοντος από τις σφαίρες των δολοφόνων, για να ξεσηκώσει τότε ο θάνατός του τον ελληνισμό. Το ποιος ήταν ο Φώτιος Καλπίδης, θα σας εξιστορήσουμε ευθύς αμέσως.

Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 2023

4 Ιουνίου 1907: Η φονική πλημμύρα του Ληθαίου στα Τρίκαλα



Μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές που έχουν πλήξει ποτέ τη χώρα μας, σημειώθηκε στις 4 Ιουνίου του 1907, όταν πλημμύρισε ο Ληθαίος ποταμός στα Τρίκαλα, οδηγώντας στον θάνατο περισσότερους από 100 ανθρώπους.

Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023

Ορφανοτροφείο Πριγκήπου


  


Έχουν περάσει πέντε χρόνια από τότε που η Europa Nostra συμπεριέλαβε το ιστορικό Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου στη λίστα με τα πολιτιστικά μνημεία που βρίσκονται σε κίνδυνο. Το μεγαλύτερο ξύλινο μνημείο της Ευρώπης που «κλείνει» μέσα στους πέντε ορόφους του ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, στέκει στην κορυφή του λόφου της Πριγκήπου, «τραυματισμένο» από τον χρόνο. Σε αυτό το εμβληματικό κτίριο που αγναντεύει τη θάλασσα του Μαρμαρά, χιλιάδες παιδιά, κυρίως ορφανά, βρήκαν για πολλές δεκαετίες (1903-1964), στέγη και μόρφωση. 

Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023

Ο μαύρος πάνθηρας και οι παλαιστές της αρχαίας Μεσσήνης



Ο μαύρος πάνθηρας που κοιτάζει με περιέργεια μέσα σε έναν χρυσό κρατήρα πλαισιωμένος από έναν θύρσο και ένα τύμπανο – σύμβολα του θεού Διονύσου.

Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου 2023

Η τιμωρία της αγαμίας και της κακογαμίας


Χιλιάδες τόμοι έχουν γραφτεί για τους νόμους που μετέτρεψαν την αρχαία Σπάρτη σε μια απολύτως στρατοκρατούμενη, βαθύτατα συντηρητική και θεσμικά ακίνητη κοινωνία. Η αλήθεια είναι ότι για κάμποσους αιώνες η Σπάρτη παρέμεινε σχεδόν ανεπηρέαστη από τις έξωθεν επιδράσεις, σαν να επρόκειτο για ένα απομακρυσμένο νησί στη μέση του ωκεανού. Ακόμα και σήμερα, τα ιδιαίτερα κομμάτια αυτού του ιδιόρρυθμου νομικού και θεσμικού πλαισίου συνεχίζουν να μας εκπλήσσουν.

Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023

Πριν από 900.000 χρόνια το ανθρώπινο είδος έφτασε μια ανάσα από την εξαφάνιση



Μια νέα έρευνα υποστηρίζει ότι είχαν απομείνει ελάχιστοι πρόγονοι μας με την πληθυσμιακή κατάρρευση να οφείλεται πιθανότατα σε κλιματικά αίτια.

Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2023

Οι «Ίνδοί» θερμαστές του Θωρηκτού «Αβέρωφ»


Σομαλός θερμαστής, ενώ προσεύχεται, επί του Αβέρωφ (αρχείο θωρηκτού Γ. Αβέρωφ)


Όπως είναι γνωστό, το «Αβέρωφ» κατάφερε τον Απρίλιο του 1941 να αποπλεύσει από την Ελλάδα και να μεταβεί με τα υπόλοιπα πλοία του Στόλου στη Μέση Ανατολή, χάρη στην πρωτοβουλία των αξιωματικών και του πληρώματός του, παρόλο που η ηγεσία του Ναυτικού είχε αποφασίσει την τιμητική του βύθιση, καθόσον είχε θεωρηθεί ότι λόγω παλαιότητας δεν θα μπορούσε να συνεισφέρει στον πόλεμο.

Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου 2023

17/30 Σεπτεμβρίου 1912: Ξεκινά η Ελληνική επιστράτευση για τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο



Η Ελλάδα κηρύσσει επιστράτευση των εφεδρειών της, ενόψει πολεμικής σύγκρουσης με την Οθωμανική αυτοκρατορία σε συνεργασία με τους νέους Βαλκανικούς της συμμάχους, που επίσης προέβησαν σε παρόμοιες κινήσεις.

Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 2023

Οι διώξεις και οι σφαγές των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης από τους σταλινικούς (1937 – 1938) 


Μία σειρά από εκκαθαριστικές επιχειρήσεις από το σταλινικό καθεστώς στην τέως Σοβιετική Ένωση έγινε το 1937 – 1938. Επρόκειτο για μαζικές συλλήψεις περισσότερων από 260.000 ατόμων προερχομένων από διάφορες μειονότητες που ζούσαν στην αχανή ΕΣΣΔ. Οι πιο πολλοί από αυτούς εκτελέστηκαν, ενώ χιλιάδες άλλοι στάλθηκαν σε στρατόπεδα για 8 – 10 χρόνια, όπου βέβαια ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες. Ανάμεσά τους ήταν και χιλιάδες Έλληνες που ζούσαν στην ΕΣΣΔ τότε. 

Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2023

Έλληνες στην Ινδία



Ο πιο διάσημος ίσως Έλληνας των Ινδιών ήταν ο Αθηναίος Ινδολόγος Δημ. Γαλανός (1760-1833), ο οποίος έζησε 47 χρόνια στην Ινδία.

Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου 2023

Η επιδημία αυτοκτονιών του Αφγανιστάν



Όλο και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν να αυτοκτονήσουν στο Αφγανιστάν καθώς δύο χρόνια μετά την έλευση των Ταλιμπάν η ζωή τους πλέον μοιάζει να μην έχει νόημα.

Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου 2023

Η γλώσσα των Καραγκούνηδων



Η γλώσσα των αρχαίων Θεσσαλών ανήκε στην αιολική διάλεκτο. Την αιολική ομιλούσαν οι κάτοικοι της ανατολικής Θεσσαλίας, ενώ στη δυτική είχαν προστεθεί διάφοροι τύποι της δωρικής διαλέκτου. Έτσι έχουμε διαφορετικά γλωσσικά ιδιώματα. Οι κάτοικοι των πεδινών περιοχών των Τρικάλων και της Καρδίτσας ως καραγκούνηδες μιλούσαν ένα γλωσσικό ιδίωμα που ανήκει στις «βόρειες Νεοελληνικές διαλέκτους και χαρακτηριζόταν από ποικιλία ιδιωματικών στοιχείων.