Δημιουργεί το κράτος θέσεις εργασίας;
Αρθρο του Steve Horwitz, (καθηγητής του St. Lawrence University)
Όταν ο Μίλτον Φρίντμαν (επιφανής οικονομολόγος, στατιστικολόγος και συγγραφέας) επισκέφθηκε την Κίνα,
η εκεί κινεζική αντιπροσωπεία τού έδειξε ένα έργο κατασκευής ενός καναλιού που βρισκόταν σε εξέλιξη...
Ο Φρίντμαν ρώτησε τους αντιπροσώπους:
Μου επιτρέπετε να σας ρωτήσω για ποιο λόγο έχετε βάλει εργάτες να σκάβουν με φτυάρια
αντί να χρησιμοποιήσετε εκσκαφείς ή μπουλντόζες;
Τότε, ένα μέλος της κινεζικής αντιπροσωπείας του απάντησε:
Μα αν χρησιμοποιούσαμε μεγάλα μηχανήματα δεν θα είχαμε δημιουργήσει τόσες θέσεις εργασίας!
Και ο Φρίντμαν είπε:
Α, ώστε πρόκειται για ένα πρόγραμμα δημιουργίας θέσεων εργασίας!
Εγώ νόμιζα πως θέλατε να χτίσετε ένα κανάλι...
Αν λοιπόν θέλετε δουλειές, πάρτε από τους εργάτες τα φτυάρια και δώστε τους κουτάλια!
Πολλοί μιλούν για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, και ιδιαίτερα οι πολιτικοί.
Εγώ θα έλεγα πως η δημιουργία θέσεων εργασίας είναι κάτι εύκολο.
Αυτό που είναι δύσκολο, είναι η δημιουργία πλούτου.
Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να καταστρέψουμε όλα τα αγροτικά μηχανήματα.
Έτσι θα δημιουργούσαμε αμέσως εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στον αγροτικό τομέα.
Δεν νομίζω όμως να πιστεύει κανείς πως κάτι τέτοιο θα έλυνε το πρόβλημά μας.
Κι αυτό διότι η οικονομική πρόοδος δεν έρχεται τόσο όταν δημιουργούμε θέσεις εργασίας – αυτό είναι εύκολο –
αλλά όταν καταργούμε θέσεις εργασίας που πλέον δεν χρειαζόμαστε.
Εκατό χρόνια πριν, πάνω από το 40% του πληθυσμού απασχολούταν σε κάποιου είδους δουλειά στον αγροτικό τομέα.
Σήμερα, το αντίστοιχο ποσοστό είναι κάτω από το 2%.
Κι όμως, η αγροτική παραγωγή έχει εκτοξευθεί
χάρη στην χρήση και την εφεύρεση αγροτικών μηχανημάτων κάθε είδους.
Τι συνέβη σε όλες αυτές τις παλιές αγροτικές θέσεις εργασίας;
Καθώς η εκμηχάνιση της αγροτικής παραγωγής έκανε φθηνότερα τα προϊόντα,
οι άνθρωποι χρειάζονταν να ξοδεύουν ολοένα και λιγότερα χρήματα για τρόφιμα,
και μπόρεσαν πλέον να ξοδεύουν τα χρήματά τους σε άλλα πράγματα.
Η ιστορία της ανθρώπινης προόδου βασίζεται στην ικανότητά μας να καταργούμε θέσεις εργασίας,
εξοικονομώντας με αυτόν τον τρόπο τον σπανιότερο απ’ όλους τους πόρους, δηλαδή την ανθρώπινη εργασία,
προκειμένου να παραγάγουμε τα προϊόντα που επιθυμούμε.
Βεβαίως οι καινοτομίες δεν συμβαίνουν όλες αμέσως, αλλά σταδιακά, με την πάροδο του χρόνου.
Και η τεχνολογική καινοτομία σημαίνει πως οι εργαζόμενοι θα πρέπει να μάθουν νέες δεξιότητες
και πως κάποιοι απ’ αυτούς μπορεί να μείνουν άνεργοι για κάποιο χρονικό διάστημα.
Και παρά το γεγονός ότι η ανεργία είναι κακή, οι εναλλακτικές είναι χειρότερες.
Αυτές οι εργασιακές μεταβάσεις είναι το τίμημα της οικονομικής ανάπτυξης.
Η παρεμπόδισή τους θα έβαζε φρένο στην οικονομική ανάπτυξη, την καινοτομία και την μείωση της φτώχειας.
Επιπλέον, η κατάργηση των θέσεων εργασίας
σηματοδοτεί στους νέους ανθρώπους το πού θα υπάρχουν δουλειές στο μέλλον.
Είδαμε να εμφανίζονται νέες θέσεις εργασίας
που αντικατέστησαν εκείνες που υπήρχαν παλαιότερα στον αγροτικό τομέα.
Κατά τον 20ο αιώνα, από μια χώρα θέσεις εργασίας στη γεωργία,
γίναμε χώρα με θέσεις εργασίας στη βιομηχανία, από εκει στις υπηρεσίες,
και από εκεί στην οικονομία της γνώσης.
Και τα σήματα της αγοράς μπορούν να καταδείξουν στους ανθρώπους σε τι είδους δεξιότητες να επενδύσουν
και πού θα υπάρχουν οι θέσεις εργασίας του μέλλοντος.
Το κράτος δεν διαθέτει τέτοια σήματα.
Πολλά κρατικά προγράμματα απασχόλησης μάλιστα
στην πραγματικότητα απλώς καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτικών,
και όχι τις ανάγκες των καταναλωτών στην αγορά.
Τα κράτη είναι καλά στο να δημιουργούν θέσεις εργασίας,
δεν είναι όμως καλά στο να δημιουργούν θέσεις εργασίας που παράγουν αξία.
Εάν θέλουμε δουλειές που παράγουν αξία,
χρειαζόμαστε ανθρώπους όπως ο Bill Gates ή ο Steve Jobs,
που γνωρίζουν πώς να δημιουργούν αξία και χρήσιμες θέσεις εργασίας.
Το καλύτερο πρόγραμμα δημιουργίας θέσεων εργασίας στην ανθρώπινη ιστορία είναι η ελεύθερη αγορά και η επιχειρηματικότητα που αυτή παράγει.
ΠΗΓΗ: learnliberty.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου