Έχουν οι Κόπτες μέλλον στην Αίγυπτο;

 

         ο Κοπτικός καθεδρικός ναός του Καΐρου μετά από βομβιστική επίθεση, Δεκέμβριος 2016

Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο μεγαλύτερος χριστιανικός πληθυσμός της Μέσης Ανατολής.

Το πρωί της 26ης Μαΐου, ο Mohsen Morkous, ένας 60χρονος Αιγυπτιο-αμερικανός Χριστιανός από το προάστιο Tinley Park του Σικάγο, ταξίδευε με τους δύο γιους του, έναν εγγονό και δεκάδες άλλους, προς έναν θρησκευτικό τόπο. Η ομάδα των λεωφορείων τους έπεσε σε ενέδρα τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (γνωστού και ως ISIS) στην επαρχία Minya της Αιγύπτου. Οι άνδρες και τα αγόρια διαχωρίστηκαν από τις γυναίκες, αναγκάστηκαν να κατέβουν από το λεωφορείο και διατάχθηκαν να απαγγείλουν την shahada, την ισλαμική διακήρυξη της πίστης. Όταν αρνήθηκαν, 28 από αυτούς, συμπεριλαμβανομένου του Morkous και επτά μελών της οικογένειας, πυροβολήθηκαν στο κεφάλι εξ επαφής.

Παρά το γεγονός ότι ο Morkous ήταν Αμερικανός πολίτης, η επίθεση ήταν μια απλή είδηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εν μέρει αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι επισκιάστηκε από τις επιθέσεις του ISIS στο Μάντσεστερ και το Λονδίνο, που σημειώθηκαν περίπου την ίδια ώρα. Υπάρχει όμως και η ανησυχητική πιθανότητα ότι οι επιθέσεις κατά των Κοπτών Χριστιανών έχουν γίνει τόσο συνηθισμένες στην Αίγυπτο τους τελευταίους μήνες, που χάνουν το ενδιαφέρον των Δυτικών ακροατηρίων.

Θα ήταν όμως λάθος να αγνοήσουμε την σφαγή αυτών των προσκυνητών στην Αίγυπτο και την σφαγή των Χριστιανών από το ISIS γενικότερα. Ούτε πρέπει να αγνοηθεί το πώς τέτοιες επιθέσεις ενδέχεται να επηρεάσουν τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή. Οι Αιγύπτιοι Κόπτες, που αριθμούν περίπου 9 εκατομμύρια, αποτελούν τον μεγαλύτερο χριστιανικό πληθυσμό και γενικώς τον μεγαλύτερο μη μουσουλμανικό πληθυσμό της περιοχής. Εάν επιτραπεί στους ισλαμιστές εξτρεμιστές να προχωρήσουν με την συστηματική καταστροφή της κοπτικής κοινότητας -όπως συνέβη με τις κοινότητες των Χριστιανών και των Γιεζίντι στο Ιράκ- η περιοχή θα μεταβληθεί ριζικά και η Αίγυπτος και οι γείτονές της θα αποσταθεροποιηθούν για τις επόμενες δεκαετίες.

Ο κορυφαίος στόχος του ISIS

Πριν από δύο χρόνια, οι Κόπτες έγιναν το παράδειγμα της γενοκτονίας του ISIS εναντίον των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής, όταν η τρομοκρατική ομάδα κυκλοφόρησε ένα ωμό βίντεο με 21 Κόπτες που αποκεφαλίστηκαν τελετουργικά σε μια παραλία της Λιβύης. Λίγο πριν οι λαιμοί τους κοπούν από τους μαυροντυμένους τζιχαντιστές, οι Κόπτες αιχμάλωτοι μπορούσαν να ακουστούν στο βίντεο, σε μια προφανή σκηνοθετική αποτυχία του ISIS, να ψιθυρίζουν την χριστιανική προσευχή «Πάτερ ημών» στα αραβικά. Μερικοί από τους συγγενείς με τους οποίους συναντήθηκα, τους χαιρέτισαν ως ήρωες επειδή αρνήθηκαν να απαγγείλουν το shahada και να πεθάνουν με χριστιανική προσευχή στα χείλη τους. Από την ταράτσα της Εκκλησίας του Παναγίου Τάφου στην Ιερουσαλήμ -που θεωρείται από τους Χριστιανούς ως ο χώρος της αναστάσεως του Ιησού Χριστού- η Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία κρέμασε ένα μεγάλο πανό που έδειχνε ένα στιγμιότυπο από το βίντεο του ISIS αυτών των Κοπτών μαρτύρων.

Δεν ήταν παρά ενάμιση χρόνο αργότερα, όταν το ISIS άρχισε να χάνει έδαφος στο Ιράκ και την Συρία, που η οργάνωση έστρεψε το στόχαστρό της στους Κόπτες, αυτή την φορά στην αιγυπτιακή πατρίδα τους. Την Κυριακή το πρωί της 11ης Δεκεμβρίου 2016, το ISIS πυροδότησε μια βόμβα σε εκκλησία μέσα στον Κοπτικό Ορθόδοξο Καθεδρικό στο Κάιρο, σκοτώνοντας 25 άτομα. Με την επίθεση αυτή, το ISIS ανακοίνωσε ότι η απειλή του δεν περιοριζόταν πλέον από τα σύνορα της Λιβύης ή στο από μακρού χρόνου τζιχαντιστικό οχυρό του Σινά.

Δύο μήνες αργότερα, το ISIS ανακοίνωσε επίσημα την παρουσία του στην Αίγυπτο με ένα βίντεο που απευθυνόταν ειδικά στους Χριστιανούς. Δείχνοντας στιγμιότυπα της σφαγής στην εκκλησία της 11ης Δεκεμβρίου, μια φωνητική αφήγηση έλεγε: «Είστε στόχος στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας, το αγαπημένο μας θήραμα». Η εξήγηση που δίδεται είναι ένα φανατικό μείγμα θρησκείας και πολιτικής: Οι Κόπτες «είναι μεταξύ των σταυροφόρων οι οποίοι μάχονται τους Μουσουλμάνους» και υποστηρίζουν τον Αιγύπτιο πρόεδρο Abdel Fatah el-Sisi, ο οποίος «βομβάρδισε τζαμιά και ανακαίνισε εκκλησίες». Εξήγησε: «Οι μουτζαχεντίν και οι μονοθεϊστές πρέπει να στοχεύουν τους Χριστιανούς της Αιγύπτου και να κάνουν την ζωή τους άθλια παντού, οδηγώντας τους έτσι στον κύκλο των συγκρούσεων, επειδή είναι μεταξύ των σταυροφόρων που πολεμούν τους Μουσουλμάνους».

Ωστόσο, οι Κόπτες δεν ήταν ποτέ σταυροφόροι, ούτε είναι ξένοι στην Αίγυπτο. Διεκδικούν μια πολιτιστική κληρονομιά που προηγήθηκε της αραβικής εισβολής του 7ου αιώνα, που χρονολογεί την στροφή τους στον Χριστιανισμό στον Άγιο Μάρκο Ευαγγελιστή, τον συγγραφέα του παλαιότερου ευαγγελίου της Αγίας Γραφής. Λόγω των θεολογικών διαφορών και της τοποθεσίας τους, οι Κόπτες είναι από καιρό απομονωμένοι από την Δύση. Τον 12ο αιώνα, οι εισβολείς Χριστιανοί σταυροφόροι τους θεώρησαν ξένους και τους επιτέθηκαν παράλληλα με τους Μουσουλμάνους.

Παρ’ όλα αυτά, το αιγυπτιακό παρακλάδι του ISIS, με επικεφαλής τους τοπικούς εξτρεμιστές, αποσκοπεί στην προσέλκυση του σουνιτικού πληθυσμού της χώρας όχι με το να βασίζεται στα οικονομικά προβλήματα της χώρας ή στην σύγκρουση του Ισραήλ με τους Παλαιστινίους, αλλά με την απεικόνιση των Κοπτών ως πέμπτη φάλαγγα των αποκαλούμενων άπιστων. Παρά το γεγονός ότι οι Κόπτες δεν έχουν δικές τους πολιτοφυλακές, η προπαγάνδα του ISIS από τον περασμένο Μάρτιο τους κατηγορεί [2] ότι λαμβάνουν «τεράστια» ποσά μετρητών και όπλων και ότι επιδιώκουν να πάρουν τον έλεγχο των πλούσιων περιοχών της Αιγύπτου, προκειμένου να δημιουργήσουν ανεξάρτητο χριστιανικό κράτος, «το οποίο είναι παρόμοιο με το εβραϊκό σιωνιστικό κράτος».

άρθρο της Nina Shea, διευθύντρια του Κέντρου Θρησκευτικών Ελευθεριών (Center for Religious Freedom) του Hudson Institute.

ΠΗΓΗ: http://foreignaffairs.gr/articles/71319/nina-shea/exoyn-oi-koptes-mellon-stin-aigypto