Η Βόρεια Κορέα θέλει το τέλος του Πακιστάν, όχι της Λιβύης

 

Μετά από τις γνωστές παλινωδίες του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ,  ανακοίνωσε τελικά τη διεξαγωγή Συνόδου Κορυφής με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν. Υποστήριξε μάλιστα, για να δικαιολογήσει την επιστροφή του στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μετά την ξαφνική ακύρωση της συνάντησης πριν από μερικές ημέρες, πως ο Κιμ Γιονγκ Ουν επιθυμεί πλέον την «αποπυρηνικοποίηση».Η αλήθεια είναι πως ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας μιλάει εδώ και καιρό για «αποπυρηνικοποίηση», αλλά στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας διεθνούς αφοπλισμού. Και σίγουρα ο Κιμ Γιονγκ Ουν δεν είναι διατεθειμένος να παραδώσει «αβρόχοις ποσίν» αυτο που τον έφερε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως ισότιμο συνομιλητή: Τα πυρηνικά όπλα. 

Ύστερα από την προσωρινή, όπως αποδείχθηκε, ακύρωση της Συνόδου, η οποία τελικά θα διεξαχθεί στις 12 Ιουνίου στη Σιγκαπούρη, ακολούθησε μια μεγάλη συζήτηση πάνω σε ένα ιστορικό «προηγούμενο» μεταξύ της Λιβύης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζον Μπολτον, δήλωσε, ότι η βάση για μια συμφωνία με την Βόρεια Κορέα είναι το «μοντέλο της Λιβύης» από το 2003 έως το 2004, όταν ο Καντάφι παρέδωσε ουσιαστικά όλο το πυρηνικό του πρόγραμμα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, η Βόρεια Κορέα εξέλαβε αυτή την αναφορά στη Λιβύη ως «φοβερά απειλητική»... και όχι άδικα. Το 2011, λιγότερο από μια δεκαετία μετά την «πυρηνική συμφωνία» Δύσης - Λιβύης, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί της ενώθηκαν με αντιπολιτευόμενες δυνάμεις και ανέτρεψαν το καθεστώς του Καντάφι.

Για την Πιονγιάνγκ, η Λιβύη δεν είναι η μόνη προειδοποίηση από την ιστορία για τους κινδύνους του αφοπλισμού. Το 2003, το Ιράκ ανακοίνωσε ότι εγκατέλειψε το πρόγραμμα για την απόκτηση και κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής, επιτρέποντας στους διεθνείς επιθεωρητές να επιστρέψουν στη χώρα, αλλά αυτό δεν το γλίτωσε από την εισβολή των ΗΠΑ και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεϊν. Το 2015, το Ιράν συμφώνησε να περιορίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα σε αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων, αλλά το 2018 ο Τραμπ αποχώρησε μονομερώς από τη συμφωνία, υποσκάπτοντας κάθε προσπάθεια διπλωματικής λύσης.

Υπάρχουν λοιπόν μοντέλα «αδίστακτων» καθεστώτων με πυρηνικά προγράμματα που μπορεί να παραπέμπουν στη Βόρεια Κορέα; Η απάντηση είναι «ναι», σημειώνει σε ανάλυσή του το «The Atlantic». Όμως, στην προκειμένη περίπτωση, είναι ένα κράτος που κράτησε ακέραια την πυρηνική αποτρεπτική του δύναμη: Το Πακιστάν. ‘Ετσι, εάν η Πιονγιάνγκ βρίσκεται μεταξύ δυο πιθανών μελλοντικών εκδοχών - Λιβύη έναντι Πακιστάν - δεν το λες και πολύ σπουδαία γκάμα επιλογών.

«Και γρασίδι θα φάμε»...

Το Πακιστάν άρχισε να επιδιώκει σοβαρά την απόκτηση πυρηνικών όπλων τη δεκαετία του 1970, με κίνητρο την επιθυμία να αποτρέψει τον ισχυρότερο αντίπαλό του, την Ινδία, καθώς και την πυρηνική ικανότητά της. Ο Ζούλφικαρ Άλι Μπούτο, πρωθυπουργός του Πακιστάν από το 1973 έως το 1977, έλεγε, ότι αν η Ινδία αποκτήσει πυρηνική βόμβα, «θα φάμε γρασίδι, ακόμη και θα πεινάσουμε, αλλά θα έχουμε κι εμείς τη δική μας».

Το 1998 το Πακιστάν πραγματοποίησε μια σειρά πυρηνικών δοκιμών. Το 2016, το Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων εκτίμησε ότι το Πακιστάν διέθετε από 130 έως 140 κεφαλές και προέβλεψε ότι θα διπλασιάσει σχεδόν το οπλοστάσιό του μέχρι το 2025. Το Ισλαμαμπάντ θα μπορούσε να εξοπλίσει με πυρηνικά όπλα βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς, πυραύλους κρουζ, μαχητικά F-16 και τακτικά συστήματα για χρήση μικρής εμβέλειας στο πεδίο της μάχης. Το «The Atlantic» υπογραμμίζει ότι η Βόρεια Κορέα «δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην εμπειρία του Ισλαμαμπάντ». «Εξάλλου, οι δύο χώρες μοιράζονται σημαντικές ομοιότητες». Και οι δύο αντιμετωπίζουν μια διαρκή αντιπαλότητα με ένα πολύ πιο ισχυρό δημοκρατικό κράτος που ήταν μέρος της ίδιας χώρας (Ινδία και Νότια Κορέα). Επιπλέον, τόσο η Βόρεια Κορέα όσο και το Πακιστάν έχουν, κατά καιρούς, παραβιάσει τους διεθνείς κανόνες.

Το 2003, η Βόρεια Κορέα αποσύρθηκε από τη Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων. Το Πακιστάν δεν υπέγραψε ποτέ τη συνθήκη. Επί δεκαετίες, η Βόρεια Κορέα και το Πακιστάν ήταν ανεπίσημοι σύμμαχοι, που εμπορεύονταν συμβατικά όπλα και υποστήριζαν το Ιράν στον πόλεμο με το Ιράκ. Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο η Πιονγιάνγκ είναι βέβαιο - όπως θεωρεί το «The Atlantic» - ότι θα εξετάσει το μοντέλο του Πακιστάν είναι ότι τα δύο κράτη συνεργάστηκαν στο πυρηνικό πρόγραμμα.

Το 2006, η υπηρεσία ερευνών του αμερικανικού Κογκρέσου ανέφερε ότι η Πιονγιάνγκ έδωσε πυραυλική τεχνολογία στο Ισλαμαμπάντ και ότι το Πακιστάν μεταβίβασε πυρηνική τεχνολογία στη Βόρεια Κορέα μέσω του δικτύου του Πακιστανού πυρηνικού μηχανικού Abdul Qadeer Khan (Αμπντούλ Καντίρ Καν). Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, παρά τον λιμό που υπέστη η Βόρεια Κορέα, το καθεστώς συνέχισε να δίνει προτεραιότητα στα εξοπλιστικά προγράμματα, λαμβάνοντας βασικά στοιχεία από το Πακιστάν για τον εμπλουτισμό του ουρανίου. Το Πακιστάν ενοχοποιείται επίσης για το ότι πραγματοποίησε πυρηνική δοκιμή για λογαριασμό της Βόρειας Κορέας.

Το «Πακιστάν» της Ανατολικής Ασίας

Από την οπτική της Βόρειας Κορέας, το πακιστανικό μοντέλο πρέπει να φαίνεται συναρπαστικό. Καταρχήν, τα πυρηνικά όπλα του Πακιστάν αποθάρρυναν όντως την Ινδία. Οι δεκαετίες του 1960 και του 1970 ήταν περίοδοι στη διάρκεια των οποίων το Πακιστάν υπέστη εξευτελιστικές στρατιωτικές ήττες, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου με την Ινδία το 1971, όταν το Πακιστάν έχασε 56.000 τετραγωνικά μίλια εδάφους, πάνω στα οποία γεννήθηκε το νέο κράτος του Μπαγκλαντές.

Όμως η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων άλλαξαν τις ισορροπίες. Το 1987, ο πρόεδρος Μουχάμαντ Ζία-Ουλ-Χακ δήλωσε στον Ινδό ομόλογό του ότι «αν οι δυνάμεις σας διασχίσουν τα σύνορά μας κατά μία ίντσα, θα καταστρέψουμε τις πόλεις σας». Το 1999, τα πακιστανικά στρατεύματα εισέβαλαν στο, υπό ινδικό έλεγχο, Κασμίρ, πυροδοτώντας μια στρατιωτική διαμάχη που κρατάει μέχρι τις μέρες μας. Βασικά, η Ινδία απέφυγε την κλιμάκωση, περιόρισε γεωγραφικά τον πόλεμο και αρνήθηκε να εισέλθει στο πακιστανικό έδαφος. Μια μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η κύρια πηγή» αυτής της τακτικής της Ινδίας ήταν η κατοχή πυρηνικού οπλοστασίου από το Πακιστάν.

Επιπλέον, η πυρηνική ικανότητα του Πακιστάν οδήγησε τη Δύση να χειριστεί τη χώρα προσεκτικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν βοήθεια εκατομμυρίων δολαρίων για την προστασία του πυρηνικού αποθέματος του Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένων ελικοπτέρων και πυρηνικού εξοπλισμού ανίχνευσης. Η πυρηνική ικανότητα του Πακιστάν είναι επίσης ένας λόγος για τον οποίο η Ουάσιγκτον συνέχισε να παρέχει δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, παρόλο που το Ισλαμαμπάντ υποστήριξε τους Ταλιμπάν, οι οποίοι πολεμούν τα στρατεύματα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. Στο μεταξύ, το Πακιστάν κέρδισε και σε κύρος, ως η μόνη χώρα με πλειοψηφία μουσουλμάνους, η οποία διαθέτει πυρηνικά όπλα. Το πακιστανικό υπουργείο Εξωτερικών περιέγραψε το πυρηνικό πρόγραμμα ως «την ωραιότερη ώρα του Πακιστάν». Το πυρηνικό πρόγραμμα είναι επίσης δημοφιλές στο εσωτερικό της χώρας. Οι πυρηνικές δοκιμές το 1998 προκάλεσαν ξέφρενους πανηγυρισμούς στους δρόμους.

Φυσικά, όλα αυτά είχαν κόστος. Τα χρήματα που διοχετεύθηκαν στο πυρηνικό πρόγραμμα του Πακιστάν θα μπορούσαν να δαπανηθούν για την υγεία ή την εκπαίδευση. Οι πυρηνικές δοκιμές του 1998 καταδικάστηκαν από όλο τον κόσμο. Αφού αρνήθηκε να υπογράψει τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, το Πακιστάν αντιμετωπίζει περιορισμούς στην εισαγωγή μη στρατιωτικής πυρηνικής τεχνολογίας. Τα πυρηνικά όπλα μπορεί να λειτουργούν αποτρεπτικά για την Ινδία, αλλά όχι για τους κινδύνους ατυχημάτων και μιας κλιμάκωσης σε πυρηνικό πόλεμο.

Ωστόσο, για τη Βόρεια Κορέα, η σύγκριση εξακολουθεί να ευνοεί το πακιστανικό μοντέλο: Μια φτωχή χώρα που «έφαγε χορτάρι» για την απόκτηση πυρηνικού αποτρεπτικού μέσου, επιδιώκει να γίνει δεκτή ως αναγνωρισμένη πυρηνική δύναμη, υποστηρίζει καταρχήν την αποπυρηνικοποίηση, αλλά μόνο ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας διεθνούς αφοπλισμού (που πιθανότατα δεν θα συμβεί ποτέ), αποθαρρύνει με επιτυχία έναν ισχυρότερο αντίπαλο και κερδίζει εγχώριο κύρος και μια θέση στη διεθνή κοινότητα.

Πιο απλά: Ο Σαντάμ και ο Καντάφι έκαναν τις επιλογές τους και είναι και οι δύο νεκροί. Η Βόρεια Κορέα θέλει να ακολουθήσει μια διαφορετική πορεία. Γιατί να μην γίνει το Πακιστάν της Ανατολικής Ασίας;


ΠΗΓΗ: https://tvxs.gr/news/kosmos/i-boreia-korea-thelei-telos-pakistan-oxi-libyis