Ο Ερντογάν στα Κατεχόμενα, το Κυπριακό σε χαμηλή φωτιά

 

Η παράνομη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ερντογάν σήμερα Τρίτη στα κατεχόμενα, οι διεργασίες για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και η επίσκεψη εντός Ιουλίου της απεσταλμένης του Γ.Γ. του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ διαμορφώνουν σκηνικό εξελίξεων στο Κυπριακό. Όλες αυτές οι εξελίξεις, που συνδέονται μεταξύ τους, παραπέμπουν στον Σεπτέμβριο, όταν θα επιχειρηθεί να γίνει μια ακόμη προσπάθεια στο Κυπριακό.

Ο Τούρκος πρόεδρος θα πραγματοποιήσει το πρώτο του ταξίδι μετά την επανεκλογή του, όπως συνηθίζεται, στα κατεχόμενα. Η επίσκεψή του έχει ένα στοιχείο που δεν είναι άσχετο με τα επόμενα βήματα της Άγκυρας στην Κύπρο. Ο Ερντογάν θα τελέσει τα εγκαίνια ενός τεράστιου τεμένους στην κατεχόμενη Μια Μηλιά. Αυτό θεωρείται και μήνυμα για όσους δεν συνειδητοποίησαν τη συστηματική και μεθοδευμένη προσπάθεια της Τουρκίας για ισλαμοποίηση των Κατεχομένων.

Την ίδια ώρα, σε σχέση με το Κυπριακό, η Άγκυρα, αν και δεν ιεραρχεί ψηλά το ζήτημα, θεωρεί πως οι συζητήσεις πρέπει να διεξάγονται εφεξής σε άλλη βάση. Αυτή η προσέγγιση παραπέμπει στην τελευταία παράνομη επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στα Κατεχόμενα. Στη διάρκεια της σύσκεψης με την ηγεσία του ψευδοκράτους και τα κόμματα, έγινε αναφορά για δύο σενάρια. Ένα για δύο κράτη και το άλλο για συνομοσπονδία.

Ο Τσαβούσογλου φέρεται, μάλιστα, να υποστήριξε πως είναι η ελληνοκυπριακή πλευρά η οποία εγείρει το σενάριο για λύση δύο κρατών. Αυτό, όπως έγινε γνωστό, λέχθηκε από τον Τσαβούσογλου όταν εκφράστηκαν επιφυλάξεις από τον κατοχικό ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, κάνοντας αναφορά στον πρόεδρο Αναστασιάδη. Αυτή είναι η γραμμή που θα μεταφέρει και ο Ερντογάν, ο οποίος δεν πρόκειται να εισέλθει σε συζήτηση με το κατοχικό καθεστώς. Θα επαναλάβει εν πολλοίς τη γραμμή.

Επιφυλάξεις Ακιντζί

Σημειώνεται πως μόνο ο Ακιντζί και το κόμμα του εκφράζουν επιφυλάξεις για τα σενάρια αυτά. Πληροφορίες αναφέρουν πως η Τουρκία ευνοεί λύση συνομοσπονδίας στο Κυπριακό. Κι αυτό γιατί προφανώς με αυτό το σενάριο δεν χάνει το πλεονέκτημα ελέγχου του νησιού, ενώ το τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο θα είναι, δια της συνομοσπονδιακής δομής, μέλος της ΕΕ και μέσω αυτού «θα βάλει πόδι» και η Τουρκία. Αντίθετα, σε περίπτωση λύσης δύο κρατών, δεν θα είναι μέρος της ΕΕ και η συμμετοχή προϋποθέτει νέα αίτηση ένταξης και ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως μεγάλες χώρες της ΕΕ δεν ευνοούν σε μια τέτοια περίπτωση να εντάξουν το τουρκοκυπριακό κράτος στην Ένωση.

Στο πεδίο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, τόσο οι Αμερικανοί όσο και στελέχη της Γραμματείας του Διεθνούς Οργανισμού, ευνοούν αλλαγή του χαρακτήρα της Δύναμης του ΟΗΕ. Οι Αμερικανοί έχουν μια γενική πολιτική, που αφορά όλες τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις και η οποία προωθεί τη μείωσή τους για οικονομικούς λόγους. Στη γενική θέση των ΗΠΑ «κολλούν» και άλλοι, που βρήκαν την ευκαιρία να αλλάξουν το καθεστώς της Δύναμης.

Όπως προκύπτει από συναφείς πληροφορίες, προωθείται ένα σενάριο το οποίο θα μετατρέψει την ΟΥΝΦΙΚΥΠ σε αστυνομική δύναμη και θα διαφοροποιήσει και την αποστολή της (θα ασχολείται με την κοινωνία των πολιτών!). Παράλληλα, από κάποιους στον ΟΗΕ επιχειρείται να τοποθετήσουν στη μεγάλη εικόνα της Ειρηνευτικής Δύναμης στην Κύπρο και τους Τουρκοκύπριους, παράλληλα με την Κυπριακή Δημοκρατία. Η ανησυχία που υπάρχει σε σχέση με το ζήτημα αυτό είναι η διαχρονική τουρκική προσπάθεια ακύρωσης του ψηφίσματος 186/64 που αποτελεί ασπίδα για την Κυπριακή Δημοκρατία.

Έντονο παρασκήνιο

Η έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα υποβληθεί, πάντως, γύρω στις 23 Ιουλίου, ενώ θα προηγηθεί η ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από την ειδική αντιπρόσωπο του ΟΗΕ στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ. Μέχρι τότε, έντονο είναι το παρασκήνιο που διαδραματίζεται, ενώ είναι σαφές πως αυτή τη φορά η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν χρησιμοποιείται μόνο για να ασκηθεί πίεση προς τη Λευκωσία ενόψει πιθανών εξελίξεων στο Κυπριακό. Αλλά οι πιέσεις αφορούν το μέλλον της Δύναμης, πρωτίστως τους όρους εντολής της, που ενδέχεται να επηρεάσουν Κυπριακό και Κυπριακή Δημοκρατία.

Μέσα σε αυτό το κλίμα θα γίνει και η περιοδεία της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Τζέιν Χολ Λουτ, η οποία θα πραγματοποιήσει επαφές βασικά μόνο για να ακούσει και να καταγράψει. Για τον Γενικό Γραμματέα το επόμενο βήμα πρέπει να είναι προετοιμασμένο, ενώ ο καλύτερος χρόνος για να ξεκαθαρίσει το τοπίο είναι ο Σεπτέμβριος. Μήνας που συγκεντρώνονται όλοι στη Νέα Υόρκη για τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης, ενώ αρχές Νοεμβρίου αναμένονται εξελίξεις στα ενεργειακά.

Η Τζέιν Χολ Λουτ αναμένεται στην Κύπρο το τρίτο δεκαήμερο Ιουλίου. Επέλεξε να επισκεφθεί πρώτα τη Λευκωσία και στη συνέχεια θα μεταβεί σε Αθήνα, Άγκυρα και Λονδίνο. Στο πρόγραμμά της, χωρίς να έχει ακόμη καθοριστεί πότε αυτό θα γίνει χρονικά, είναι και οι Βρυξέλλες, για να συναντηθεί με αξιωματούχους της Κομισιόν.

Από την αποστολή αυτή προκύπτουν μια σειρά από ζητήματα που αναζητούν απαντήσεις. Πρώτο, η αποστολή της κ. Λουτ θα είναι μιας χρήσης; Δηλαδή, θα έλθει, θα καταγράψει τις απόψεις των εμπλεκόμενων, θα ενημερώσει γραπτώς τον Γενικό Γραμματέα και θα ασχοληθεί στη συνέχεια με τα βασικά της καθήκοντα στη Γραμματεία; Το γεγονός ότι θα αρχίσει την περιοδεία της από την Κύπρο, αυτό σημαίνει πως τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν πως η επανέναρξη των συνομιλιών εξαρτάται μόνο από τους Αναστασιάδη και Ακιντζί;

Στόχος το 2023

Στους τουρκικούς σχεδιασμούς για το Κυπριακό θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι διακηρύξεις του τουρκικού κράτους και του Ερντογάν για το 2023. Ο τελευταίος έχει ανακοινώσει πως το 2023, όταν δηλαδή θα συμπληρωθούν 100 χρόνια τουρκικού κράτους, θα παρουσιάσει αποτελέσματα που θα ενισχύουν, θα μεγαλώνουν τη χώρα του. Αυτό σημαίνει πιο μεγάλη Τουρκία, αλλαγή δηλαδή συνόρων.

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι το κύριο σύνθημα του Συνεδρίου του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, τον Σεπτέμβριο του 2012, ήταν «Μεγάλο έθνος, μεγάλη δύναμη, στόχος το 2023». Μια αφίσα στον χώρο του συνεδρίου έγραφε: «Όποιος έχει τις ρίζες του στο 1453, έχει στόχο του το 2023». Περαιτέρω, το 2016, στους γιορτασμούς για την άλωση της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν, μιλώντας στο συγκεντρωμένο πλήθος, είχε αναφέρει πως κανείς δεν είναι τόσο ισχυρός για «να μας χωρίσει από τη γη μας, από την περιοχή της Θράκης ή από τη Μεσόγειο» που «διεκδικήσαμε μετά το 1453».

Πέρσι τον Δεκέμβριο, όταν επισκέφθηκε την Αθήνα, αναφέρθηκε εκ νέου στη Συνθήκη της Λωζάνης. «Μπορούμε να συζητήσουμε όλα τα θέματα και να αλλάξουν διμερώς» (συνέντευξη στο Σκάι). Έκανε λόγο για επικαιροποίηση και όχι αναθεώρηση. Κι αυτό θα επιχειρήσει να το επιβάλλει από τη στιγμή που η Ελλάδα δεν συζητά θέμα αλλαγής της Συνθήκης. Είναι πλέον σαφές πως το 2023 θα υπάρξουν πολλές αλλαγές στην Τουρκία, όταν και επίσημα θα αποκαθηλωθεί ο Κεμαλισμός.

Αντιδράσεις Τουρκοκυπρίων για την επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα
 
Ανησυχία προκαλεί στη μουσουλμανική κοινότητα της βόρειας Κύπρου η ανέγερση του μεγάλου τζαμιού της Μεσογείου από την Άγκυρα με τους Τουρκοκύπριους να φοβούνται το ενδεχόμενο αύξησης της κυριαρχίας στο βόρειο τμήμα της διχοτομημένης νήσου.

Λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του, ο Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιήσει το πρώτο του ταξίδι του στο εξωτερικό για να παρευρεθεί στα εγκαίνια του ναού «Χαλά Σουλτάν» με ύψος 60 μέτρων, τέσσερις μιναρέδες, και χωρητικότητα 3.000 ατόμων στη Μια Μηλιά.

Σύμφωνα με αναλυτές, αμφιλεγόμενη φέρεται να είναι η κοινή γνώμη, αφού πολλοί το υποδέχονται θετικά, όμως δεν είναι ευπρόσδεκτος για άλλους, που τάσσονται υπέρ του λαϊκού χαρακτήρα της κοινότητας και κατά της αυξανόμενης παρουσίας της Άγκυρας στα κατεχόμενα.

Ειδικότερα, ανησυχούν ότι οι δικές τους κοσμικές παραδόσεις θα μπορούσαν να απειληθούν από το όλο και πιο αυταρχικό στιλ του Τούρκου προέδρου, ενώ οι φόβοι υπερβαίνουν το ζήτημα της θρησκείας λόγω των διώξεων των αντιπάλων του μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.

«Το κτίριο προσθέτει πραγματικά κάτι στην κοινότητα» υποστήριξε ο Μουσταφά Τουμέρ, 51χρονος καθηγητής μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών Επιστημών δίπλα στο τζαμί.

Αντίθετα, λίγα χιλιόμετρα μακριά ο 75χρονος καταστηματάρχης Ζιχνί Καλμάζ δεν δηλώνει εντυπωσιασμένος. «Αυτοί οι μιναρέδες, είναι τεράστιοι! Και γιατί τόσοι πολλοί;»

«Αν θέλω να προσευχηθώ, μπορώ να προσευχηθώ μόνος μου. Εάν θέλετε να χτίσετε ένα τζαμί, πρέπει επίσης να επισκευάσετε τα σχολεία. Το σχολείο είναι πιο σημαντικό για μένα, θέλουμε να στείλουμε τα παιδιά μας σε καλά σχολεία» σημείωσε.

Ο Ελσίλ από την Ένωση Δασκάλων επεσήμανε ότι κοστίζει η κατασκευή κόστισε πάνω από 30 εκατομμύρια δολάρια. «Θα μπορούσαν να οικοδομήσουν ένα τεράστιο νοσοκομείο... Θα μπορούσαν να χτίσουν περισσότερα από 20 σχολεία, τα οποία χρειαζόμαστε», είπε. «Αντ' αυτού θέλουν να χτίσουν ένα τζαμί ... σε κάθε δρόμο». «Δεν είναι αθώο πράγμα να χτίσουμε ένα τζαμί στην Κύπρο» τόνισε.

Αναφερόμενος στη νίκη του Ερντογάν στις εκλογές του περασμένου μήνα ο Γιάσαρ Αλπιν δήλωσε ότι «κανείς εδώ δεν ήθελε να κερδίσει». «Θέλει να αλλάξει τον τρόπο ζωής μας, να βάλει τις γυναίκες μας σε μαντίλες, να μας πείτε πώς να ζήσουμε» είπε κάτοικος, ο οποίος ήταν 24 ετών στην τουρκική εισοβλή το 1974.

«Πρέπει να σεβαστούμε το αποτέλεσμα», δήλωσε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και νεότερος βουλευτής της περιοχής, Ζέκι Τσελέρ, «εφόσον δεν παρεμβαίνουν πάρα πολύ εδώ».

Ο ίδιος υπήρξε αντίπαλος των προσπαθειών της Άγκυρας να μετατρέψει τον κοσμικό πολιτισμό της κοινότητας, ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στα ισλαμικά πρότυπα, όπως είχε γίνει πριν δύο χρόνια, όταν χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στον εξισλαμισμό της καθημερινής ζωής.

«Η Τουρκία είναι η μητέρα μας», λέει εκφράζοντας παράλληλα τη θλίψη του για την έλλειψη προόδου στις συνομιλίες για την επανένωση του νησιού με διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών.

«Αυτό το τζαμί συμβολίζει την ισλαμική νοοτροπία και την ιμπεριαλιστική νοοτροπία», δήλωσε ο Σενέρ Ελσίλ, επικεφαλής της Ένωσης Τουρκοκυπρίων Καθηγητών στη Λευκωσία. «Η τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι κοσμική, δεν είμαστε φονταμενταλιστικές» συμπλήρωσε.

Ο ίδιος και πολλοί άλλοι αριστεροί Τουρκοκύπριοι αντιτάσσονται έντονα στις συναλλαγές της Άγκυρας στη βόρεια Κύπρο, όπου η τουρκική κυβέρνηση έχει τοποθετήσει περίπου 35.000 στρατιώτες.

«Η πολιτική του Ερντογάν είναι να μεταμορφώσει την τουρκοκυπριακή ταυτότητα», δήλωσε ο Ιζτσάν Ιζκάν, πρώην βουλευτής και ιδρυτής του σοσιαλιστικού Κόμματος Ενωμένης Κύπρου, που προέτρεψε μέλη της κυβέρνησης να μποϋκοτάρουν την τελετή έναρξης.

«Η ταυτότητά μας στηρίζεται στην Κύπρο. Έχουμε πολλή κοινή ταυτότητα με τους Ελληνοκύπριους, τους Αρμένιους και τους Μαρωνίτες, που όλοι έχουν παρουσία στο νησί», δήλωσε.

«Αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Ερντογάν είναι να προσαρτήσει τον Βορρά, να οικοδομήσει μια άλλη ταυτότητα ... Προσπαθούν να μας κάνουν καλούς μουσουλμάνους και καθαρούς Τούρκους, όπως θέλουν να μας δουν».

«Οι Τουρκοκύπριοι δεν θέλουν να μάθουν πώς να ζήσουν», δήλωσε ο Αχμέτ Σόζεν, πρόεδρος του τμήματος διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Μεσογείου στη βόρεια Λευκωσία.

«Δεν τους αρέσει ιδιαίτερα η ιδέα μιας κυβέρνησης να αμφισβητεί εάν πρέπει να πίνουν αλκοόλ ή να είναι θρησκευόμενοι. Φοβούνται ότι αν ενισχυθεί το χέρι του Ερντογάν και η Τουρκία γίνει όλο και πιο αυταρχική, η κοινωνία εδώ θα γίνει λιγότερο δημοκρατική. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια λύση στο τμήμα του νησιού είναι τόσο σημαντική» τόνισε.

ΠΗΓΗ: https://www.analystsforchange.org/2018/07/blog-post_476.html
http://www.efsyn.gr/arthro/antidraseis-toyrkokyprion-gia-tin-episkepsi-erntogan-sta-katehomena