Αψηφώντας το κατεστημένο: Μια γυναίκα επιχειρηματίας στο Αφγανιστάν

 

Καθώς ο ήλιος ανατέλλει σε μια αυλή στη δυτική Καμπούλ, πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, δύο αδέλφια με βρώμικες φόρμες αναμιγνύουν και ετοιμάζουν τροφή πριν από την άφιξη μιας νέας ομάδας αγελάδων γαλακτοπαραγωγής. Η μια είναι η 50χρονη Shukria Attaye. Ο άλλος είναι ο 55χρονος Mohammad Ali. Αν και δεν είναι συνηθισμένο, σε μια χώρα όπου οι ρόλοι των φύλων είναι αυστηρά ορισμένοι και σέβονται τα μεγαλύτερα αδέρφια, ο Mohammad Ali βρίσκεται στη δούλεψη της αδελφής του, Shukria Attaye.“Είμαι περήφανος για την αδελφή μου”, λέει ο Mohammad Ali, του οποίου ο μισθός στην οικογενειακή επιχείρηση είναι περίπου 200 δολάρια το μήνα. “Αρχικά, δεν πίστευα ότι θα ήταν τόσο επιτυχημένη. Νόμιζα ότι θα προσπαθούσε απλά να βγάλει τα προς το ζην, τίποτα περισσότερο”.

Η Attaye, η οποία είναι αναλφάβητη, είναι το αφεντικό άλλων τριών ανδρών που εργάζονται στην αυλή. Η θέση της στο τιμόνι της οικογένειας κερδήθηκε με σκληρή δουλειά, αφότου ο σύζυγός της τραυματίστηκε στα χέρια των Ταλιμπάν και δεν μπορούσε πια να εργαστεί.

Αν και δεν είναι από φτωχή οικογένεια, δεν είναι ούτε κι από πλούσια. Ξεκίνησε τη δουλειά στο αγρόκτημα πριν από πέντε χρόνια με λιγότερα από 40.000 αφγάνι (περίπου 700 δολάρια). Τώρα σχεδιάζει να επενδύσει σε μονάδα επεξεργασίας γαλακτοκομικών προϊόντων.

“Δεν ήθελα να δω τα παιδιά μου να δουλεύουν στο δρόμο”, λέει η Attaye, περιγράφοντας τα κίνητρά της. “Το θάρρος, ο ενθουσιασμός και η εμπιστοσύνη μου με έκαναν να προχωρήσω και να δουλεύω”.

Οι ηγετικές ικανότητες της Attaye διαμορφώθηκαν σε αντίξοες συνθήκες. Η οικογένειά της ήταν μεταξύ χιλιάδων, που εγκατέλειψαν τη χώρα για το Ιράν κατά την περίοδο μετά τη σοβιετική εισβολή του 1979. Εκεί, ανέλαβε σημαντικό ρόλο σε ένα γυναικείο συμβούλιο, που συνεργάστηκε με τα Ηνωμένα Έθνη για ζητήματα των προσφύγων.

Το 1996, όταν οι εχθροπραξίες καταλάγιασαν τελικά και οι Ταλιμπάν έφεραν τη χώρα υπό τον έλεγχό τους, ο ΟΗΕ την κάλεσε να επιστρέψει στο Αφγανιστάν και να εργαστεί για το γραφείο του οργανισμού στη δυτική πόλη Χεράτ.

Αλλά σύντομα μετά την επιστροφή της οικογένειας, ο σύζυγός της συνελήφθη από τους Ταλιμπάν χωρίς εξηγήσεις και βασανίστηκε τόσο άσχημα, που υποφέρει από καρδιά και άλλα προβλήματα για το υπόλοιπο της ζωής του, λέει η ίδια.

Βγάζοντάς τα πέρα

Η οικογένεια μετακόμισε στην Καμπούλ και η Shukria Attaye άνοιξε ένα αρτοποιείο. Τα πεθερικά της είχαν κόψει τους δεσμούς μαζί τους, φοβούμενοι ότι με τον άνδρα της ανίκανο η οικογένειά τους θα στρεφόταν σε αυτούς για οικονομική βοήθεια. Ο φούρνος όμως πέτυχε σαν επιχείρηση και η Attaye στη συνέχεια άρχισε να εμπορεύεται αυτοκίνητα και μικρά οικόπεδα.

Αλλά καθώς η υγεία του συζύγου της αποστραγγίστηκε – πέθανε το 2016 – το ίδιο συνέβη και με το οικογενειακό κομπόδεμα.

Μετά από αρκετές επισκέψεις στη γειτονική Ινδία για ιατρική περίθαλψη, «δεν είχα χρήματα στην τσέπη μου», θυμάται.

Η Attaye παρουσίασε στο Global Voices ένα χαρτί, που έδειχνε ότι είχε δανειστεί χρήματα για τα εισιτήρια επιστροφής από τη χώρα αυτή το 2013.

Περίπου εκείνο το χρονικό διάστημα, η Attaye αποφάσισε να εισέλθει στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων. Δανείστηκε χρήματα από έναν γνωστό και αγόρασε μια αγελάδα για 700 δολάρια. Μετά την πώληση της αγελάδας με κέρδος, αγόρασε αρκετές περισσότερες. Τώρα έχει 25.

Βοηθώντας άλλες γυναίκες

Στο Αφγανιστάν, οι εργαζόμενες γυναίκες στιγματίζονται σε πολλούς τομείς. Η Laila Haidari, η οποία διαχειρίζεται το διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμα αποκατάστασης ναρκωτικών Mother Camp, λέει ότι κατηγορήθηκε ως πόρνη από ντόπιους κληρικούς.

Για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα, η Haidari άνοιξε ένα εστιατόριο το 2013. Όμως, για πολλούς πελάτες της, η ιδέα ενός εστιατορίου που το λειτουργούσε γυναίκα δεν είχε νόημα. Συχνά απαιτούσαν σεξουαλικά ανταλλάγματα εκτός από φαγητό και ποτό, λέει.

Η Haidari έχει χρησιμοποιήσει τη θέση της ως επιχειρηματία και κοινωνικού επηρεαστή για να ενδυναμώσει κι άλλες γυναίκες, ενώ παρέχει και οικονομική υποστήριξη σε περίπου 35 κορίτσια και γυναίκες για να παρακολουθήσουν πανεπιστήμια και λύκεια.

“Η ενδυνάμωση των Αφγανών γυναικών δεν είναι αμερικανικό σχέδιο”, δήλωσε στο Global Voices, αναφερόμενη σε μια συνηθισμένη τοπική κριτική για πρωτοβουλίες όπως η δική της. “Πρόκειται για εύρεση σκοπού και θάρρους (από αυτές) να πιστέψουν στον εαυτό τους”.

Η Shukria Attaye έχει επίσης εμπνευστεί να βοηθήσει τρίτους τα τελευταία χρόνια. Σήμερα φιλοξενεί δύο γυναίκες, μία διαζευγμένη και μία χήρα.

“Καθώς επεκτείνω το αγρόκτημα, θα φιλοξενήσω περισσότερες γυναίκες που έχουν ανάγκη”, δήλωσε η Attaye στο Global Voices.


ΠΗΓΗ: https://el.globalvoices.org/2018/12/48618