Σκάκι, ένα «επικίνδυνο» παιχνίδι

 

Κάποτε το παιχνίδι που σήμερα συνδέεται με την ευφυΐα, κατηγορήθηκε ότι διασπά την προσοχή από φλέγοντα θέματα της εποχής και ότι είναι χάσιμο χρόνου. Δημιουργήθηκε ως μια νέα μορφή ψυχαγωγίας και έγινε ευρέως γνωστό, αλλά θεωρήθηκε από πολλές ηγεσίες ανά τους αιώνες αντικοινωνικό, βλάσφημο και κυρίως επικίνδυνο, καθώς ακόνιζε το μυαλό των πολιτών. Το όνομά του; Shatranj. Είναι το παιχνίδι που σήμερα έχει εξελιχτεί στο σκάκι.

Σύμφωνα με το Timeline, το σκάκι δεν ήταν πάντα οικείο, ήταν κάποτε παράξενο και καινούργιο κι αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Μια πρώιμη μορφή του παιχνιδιού, γνωστή ως aschatrang, εμφανίστηκε στην Περσία το 644 μ.Χ. όταν η περιοχή κατακτήθηκε από τους στρατούς του Umar bin al-Khatta. Ο Χαλίφης το χαρακτήρισε μη ισλαμικό, επειδή θεώρησε πως το ταμπλό και τα πιόνια του παιχνιδιού ενθάρρυναν τον τζόγο.

Αυτή ήταν μόνο η αρχή. Λίγες δεκαετίες αργότερα, το σκάκι απαγορεύτηκε στην Ιαπωνία από τον αυτοκράτορα Jito και στη συνέχεια στην Αίγυπτο. Ο Καρδινάλιος Damiani του Ostin απαγόρευσε το σκάκι στους κληρικούς του επειδή ένιωθε ότι με το χρόνο που ξόδευαν θα έμεναν μακριά από τον Θεό. Ακολούθησαν πολλοί που χαρακτήρισαν το σκάκι ως αμαρτία ή είδος ακολασίας, ενώ κάποιοι άλλοι το απαγόρευσαν επειδή το θεωρούσαν άχρηστο και βαρετό, όπως ο βασιλιάς Λουίς ο 9ος της Γαλλίας και ο ιδρυτής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, William of Wickham.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το σκάκι είναι αποδεκτό και ενθαρρύνεται από τους περισσότερους σήμερα, ωστόσο παραμένει αμφισβητούμενο σε μέρη της Μέσης Ανατολής. Οι Ταλιμπάν για παράδειγμα απαγόρευσαν το σκάκι το 2001 αποκαλούμενοι τη διάσπαση προσοχής από τις προσευχές τους, ενώ το 2016 απαγορεύτηκε και στη Σαουδική Αραβία επειδή το θεώρησαν χάσιμο χρόνου.

Ο David Shenk, συγγραφέας του “The Immortal Game”, σχετικά με την ιστορία του σκακιού, λέει: “Οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι είχαν ισχυρά μυαλά και η διάνοια τους μπορούσε να είναι το τεράστιο εργαλείο για να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη”. Εξετάζοντας τις σύγχρονες θρησκευτικές και αυταρχικές αντιδράσεις για το σκάκι καταλαβαίνει κανείς ότι έχουν νόημα.  Κι αυτό γιατί έχουν καταλάβει ότι μέσω του σκακιού ακονίζεται η σκέψη και διευρύνονται οι ορίζοντες. Κάτι που μάλλον δε συνέφερε και τόσο τους ηγέτες στους αιώνες.


ΠΗΓΗ: https://tvxs.gr/news/istoria/skaki-epikindyno-paixnidi-stoys-arxaioys-xronoys