Χρυσάφι και πληθωρισμός: Η παρακμή της Ισπανικής αυτοκρατορίας

Η μαζική εισροή χρυσού και αργυρού απο την Αμερική και η συνακόλουθη αύξηση της ενεργούς ζήτησης θα μπορούσε να ειχε ενθαρρύνει την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η Ισπανία κατα τον 16ο αιώνα έγινε κατα πολύ πλουσιότερη απο ο,τι στο παρελθόν και η σπουδαιότητα της ως προς την ευρωπαική οικονομία αυξήθηκε υπερβολικά εξαιτίας του γεγονότος οτι ο αργυρός και ο χρυσός γίνονταν πάντα αποδεκτοί στις διεθνείς συναλλαγές.

Η αποτυχία ομως των ισπανών οφείλεται σε δυσχέρειες του παραγωγικού συστήματος (ειδικότερα σε έλλειψη ειδικευμένων εργατών, σε πρότυπα αξιών που δεν ευνοούσαν την ανάπτυξη τεχνικών και εμπορικών δραστηριοτήτων στις συντεχνίες και τις περιοριστικές τους πρακτικές ). Η αύξηση της παραγωγής δεν επαρκούσε για να καλύψει ομως την αυξημένη ζήτηση . Κατα συνέπεια οι τιμές αυξήθηκαν και ενα μεγάλο μέρος της ζήτησης καλύψθηκε απο ξένα προιόντα και υπηρεσίες.

Κατω απο τις συνθήκες αυτες ,οι έμποροι που έπρεπε να ικανοποιήσουν τη ζήτηση των αποικιών της Αμερικής γρήγορα αναγκάστηκαν να στραφούν σε ξένους παραγωγείς στους οποίους επέτρεπαν χρήση του ονόματος τους για να αποφύγουν τις συνέπειες του νόμου , που απαγόρευε στις αποικίες οποιεσδήποτε συναλλαγή με μη ισπανούς.

H επικρατούσα νοοτροπία του Hidalgo (ισπανική αριστοκρατία) θεωρούσε τις εισαγωγές περισσότερο ως καύχημα παρα ως εναν λανθάνοντα κίνδυνο για την οικονομία της χώρας.

Το 1675 ο Alfonso Nunez de Castro έγραφε:

”Ας αφήσουμε το Λονδίνο να κατασκευάζει τα υφάσματα του οσο το επιθυμεί η ψυχή του , η Ολλανδία τα chambrays , η Φλωρεντία το μαλλί της, οι Ινδίες τα καστόρινα και τα vicuna , το Μιλάνο τα χρυσοποίκιλτα του, η Ιταλία και η Φλάνδρα τα λινά τους , εφόσον η πρωτεύουσα μας μπορει να τα χαίρεται , το μονο πράγμα που αποδεικνύεται ειναι οτι ολα τα έθνη εκπαιδεύουν τεχνίτες για τη Μαδρίτη και οτι η Μαδρίτη ειναι η βασίλισσα των Κοινοβουλίων ,αφου ολος ο κοσμος την υπηρετεί, χωρις αυτη να υπηρετεί κανέναν.”

Στα τέλη του 16ου αιώνα η Ισπανία ηταν πολύ πιο πλούσια απ οτι το προηγούμενο αιώνα ,αλλα η ανάπτυξη της δεν ειχε προχωρήσει καθόλου. Τα πλούτη της Αμερικης αύξησαν την αγοραστική δύναμη της Ισπανίας αλλα σε τελευταία ανάλυση βοήθησαν την ανάπτυξη της Ολλανδίας, Αγγλιας, Γαλλίας και άλλων ευρωπαικών χωρών.

Κατα τη διάρκεια του 17ου αιώνα ωστόσο ,η εισροή των πολύτιμων μετάλλων απο την Αμερική μειώθηκε δραστικά λογο της φθίνουσας παραγωγής αλλα και λογο οτι οι αποικίες γίνονταν ολο και περισσότερο αυτάρκεις παράγοντας τοπικά τα είδη που κατα το παρελθον προμηθεύονταν απο τη μητρόπολη. Έτσι η μόνη πηγή ευημερίας της χώρας στέρεψε.

Στο μεταξύ ενας αιώνας επίπλαστης ευημερίας ειχε δώσει τη δυνατότητα στη κυβέρνηση να μπλέξει τη χώρα σε διαρκείς πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς με καταστροφικές συνέπειες για το κρατικό θησαυροφυλάκιο. Επιπλεον η τεχνητή αυτη ευημερία ειχε οδηγήσει πολλούς να εγκαταλείψουν τη γη , με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ενα ημιμαθές προλεταριάτο διανοουμένων που περιφρονούσε την παραγωγική βιομηχανία και τη χειρωνακτική εργασία και που έβρισκε απασχοληση στην εκκλησιαστική ιεραρχία και στη διογκωμένη κρατική γραφειοκρατία . Η Ισπανία κατα τα τέλη του 17ου αιώνα ηταν βαθεία χρεωμένη και ενω μαστίζονταν απο έλλειψη επιχειρηματιών και τεχνιτών διέθετε πληθώρα γραφειοκρατών,δικηγόρων,ιερέων,ζητιάνων και ληστών. Έτσι η χώρα βυθίστηκε σε μια αποκαρδιωτική παρακμή. Αρχές 19ου αιώνα πια οι αμερικάνικες αποικίες κέρδισαν την ανεξαρτησία τους και η Ισπανία απο ενα κράτος που ρύθμιζε τις ευρωπαικές και παγκόσμιες εξελίξεις μετατράπηκε σε κράτος-“κομπάρσο”...

ΠΗΓΗ: Απο το βιβλίο του Carlo M.Cipolla “Η Ευρώπη πριν απο τη βιομηχανική επανάσταση”

cognoscoteam