Οι αρχαιότατες ελληνικές επιγραφές· Δισπηλιό – Γιούρα Αλλοννήσου

Από τον δεύτερο κιόλας χρόνο της συστηματικής ανασκαφής, το 1993, βρέθηκε στον βυθό της λίμνης μια ξύλινη πινακίδα με σκαλισμένα επάνω της “σήματα”, η οποία χρονολογήθηκε με τη μέθοδο C14 στα 5260 π.Χ. Σχόλιο Καλόπουλου: Δηλαδή κατά 1000 περίπου χρόνια αρχαιότερη απ’ την βιβλική δημιουργία του Αδάμ και της Εύας! Συμπέρασμα: Πριν απ’ την δημιουργία του βιβλικού ανθρώπου κάποιοι στον ελλαδικό χώρο γνώριζαν γραφή και ασφαλώς ανάγνωση!

Α. Δισπηλιό Καστοριάς

Ο προϊστορικός οικισμός του Δισπηλιού βρίσκεται στη θέση Nησί, στη νότια όχθη της λίμνης της Kαστοριάς. Eντοπίστηκε το 1932, όταν η στάθμη της λίμνης κατέβηκε, και στο σημείο που χώριζε το Nησί από την όχθη της λίμνης φάνηκαν υπολείμματα ξύλινων πασσάλων. Oι συστηματικές ανασκαφές (1992 και εξής) αποκαλύπτουν τα λείψανα ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Νεότερης Νεολιθικής, από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην Eυρώπη.Mοναδικές πολιτιστικές πτυχές της κοινότητας του Δισπηλιού αποκαλύπτουν μια ξύλινη πινακίδα με εγχάρακτα γραμμικά στοιχεία. H πινακίδα αυτή χρονολογείται με βεβαιότητα στο 5260 π.Χ. και δεν αποκλείεται να αποτελεί μια πρώιμη μορφή γραπτού λόγου, όπως εικάζεται και για παρόμοια σύμβολα χαραγμένα σε πηλό, που βρίσκονται σε οικισμούς της νότιας Βαλκανικής (πολιτισμός Vinca). [από το ‘Ιδρυμα Μείζονος Πολιτισμού]

H επιγραφή του Δισπηλιού

Στη διάρκεια των ανασκαφών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο Δισπηλιό έχουν ανασυρθεί από τον βυθό χιλιάδες ευρήματα, ανάμεσα στα οποία και ορισμένα μοναδικά δείγματα που φωτίζουν τις δραστηριότητες του νεολιθικού ανθρώπου και του πολιτισμού του. Από τον δεύτερο κιόλας χρόνο της συστηματικής ανασκαφής, το 1993, βρέθηκε στον βυθό της λίμνης μια ξύλινη πινακίδα με σκαλισμένα επάνω της “σήματα”, η οποία χρονολογήθηκε με τη μέθοδο C14 στα 5260 π.Χ.

Είναι μια πρώτη μορφή γραφής που προηγήθηκε της γραμμικής Α, η οποία επίσης ακόμη δεν έχει αποκωδικοποιηθεί; «Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι εδώ έχουμε μια προσπάθεια επικοινωνίας του νεολιθικού ανθρώπου που ελπίζουμε κάποτε να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε» λέει ο καθηγητής Χουρμουζιάδης, χωρίς να κρύβει τις επιφυλάξεις του, καθώς «για να αποκρυπτογραφήσει κανείς ένα κείμενο πρέπει δίπλα στα “σήματα” ή στα ιδεογράμματα να υπάρχει και κάτι το οποίο να του είναι ήδη γνωστό, όπως συνέβη με τον Σαμπολιόν και τη Ροζέτα, όπου επάνω στην πέτρα ήταν χαραγμένα σε αντιστοιχία τρία κείμενα: το ιερογλυφικό, το ελληνιστικό και το δημοτικό. Στην έφυδρη όμως πινακίδα του Δισπηλιού, στην πινακίδα δηλαδή που παρέμεινε στον βυθό της λίμνης 7.500 χρόνια, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα» λέει. Ανάλογα χαράγματα με αυτά της ξύλινης πινακίδας έχουν βρεθεί και σε μικρές κεραμικές πινακίδες που επίσης κρατούν, τουλάχιστον προς το παρόν, καλά φυλαγμένο το μυστικό τους. 

Β. Γιούρα Αλοννήσου

Το σπήλαιο του Κύκλωπα βρίσκεται στο νότιο τμήμα του βραχώδους και αφιλόξενου νησιού Γιούρα. Tα Γιούρα ανήκουν στο νησιωτικό σύμπλεγμα των βόρειων Σποράδων και απέχουν περίπου 20 μίλια από την Αλόννησο. Σήμερα, βρίσκεται, σε υψόμετρο 150 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, και είναι, με διαστάσεις θαλάμου 60Χ50 και ύψος 15 μέτρα, το μεγαλύτερο των βόρειων Σποράδων. Η συστηματική ανασκαφική έρευνα στο εσωτερικό του (1992-95) τεκμηριώνει αδιάκοπη ανθρώπινη δραστηριότητα από τη Μεσολιθική εποχή (10.000-6.800 π.X.) στην Προκεραμική Νεολιθική (6800-6500 π.X.), μέχρι τη Νεότερη Νεολιθική περίοδο ΙΙ και τις αρχές της Τελικής Νεολιθικής (4600/4500-3300/3200 π.Χ.). Η χρήση του σπηλαίου συνεχίστηκε και κατά τους ιστορικούς χρόνους (Κλασική-Ρωμαϊκή περίοδος). [από το ‘Ιδρυμα Μείζονος Πολιτισμού]

H επιγραφή των Σποράδων

Βρέθηκε στις ανασκαφές στην Σπηλιά του Κύκλωπος στην ερημονησίδα Γιούρα της Αλοννήσου από τον έφορο αρχαιοτήτων κ. Α. Σάμψων. Ενα ακόμα η επιγραφή των Γιούρων Αλοννήσου καταπληκτικό εύρημα από τις Βόρειες Σποράδες έρχεται για να ταράξει την άποψη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητος για την δημιουργία τής γραφής. Πρόκειται για το θραύσμα (όστρακο) ενός αγγείου πάνω στο οποίο είναι χαραγμένα σύμβολα γραφής. Το εύρημα χρονολογείται γύρω στο 5.000 – 4.500 π.Χ. (χρονολόγηση με την μέθοδο της στρωματογραφίας). Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τα σήματα αυτής της γραφής μοιάζουν με τα γράμματα του ελληνικού Αλφαβήτου που υποτίθεται ότι “εμφανίστηκαν” γύρω στο 800 π.Χ. Τα χαράγματα στο όστρακο δεν σχετίζονται με κανένα γνωστό είδος εγχάρακτης διακοσμήσεως και αποτελούν σαφή σύμβολα γραφής. τα χαράγματα έγιναν στην αρχική επεξεργασία του αγγείου. Μετά το αγγείο ψήθηκε και έτσι τα χαραγμένα σύμβολα έμειναν για πάντα. Επομένως τα σύμβολα γραφής χρονολογούνται την εποχή κατασκευής του αγγείου (5.000 – 4.500 π.Χ.) και αποτελούν μία συνειδητή ενέργεια του κεραμέως. Στην εικόνα διακρίνονται τα γράμματα Α Υ Δ (αρχικά της αρχαιότατης λέξεως “ΑΥΔΗ” (= φωνή) σύμφωνα με μερικούς ερευνητές).

Ελληνική η αρχαιότερη γραφή

Ενα καταπληκτικό εύρημα από τις Βόρειες Σποράδες είναι δυνατόν ν’ αλλάξει ριζικά τις απόψεις της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας για τη δημιουργία των πολιτισμών της γραφής. Πρόκειται για το θραύσμα ενός αγγείου άνω στο οποίο είναι χαραγμένα σύμβολα κάποιου είδους γραφής. Το εύρημα χρονολογείται γύρω στο 4500 π.Χ., δηλαδή είναι ηλικίας περίπου 6.500 ετών.

Και μόνο η ηλικία αυτών των συμβόλων κάνει το εύρημα να μοιάζει εξωπραγματικό. Γιατί; Διότι το αρχαιότερο μέχρι τώρα γνωστό επιγραφικό τεκμήριο, που προέρχεται από τη Σουμερία και χρονολογείται στο 3200 π.Χ. είναι νεώτερο από το ενεπίγραφο όστρακο των Σποράδων κατά 1.300 χρόνια.

Αλλά υπάρχει και κάτι καταπληκτικότερο. Τα σήματα αυτής της προϊστορικής γραφής μοιάζουν πολύ με γράμματα του αλφαβήτου, που ανακαλύφθηκαν στην Ελλάδα πολύ αργότερα, γύρω στο 800 π.Χ. Το κεραμικό θραύσμα (“όστρακο”) στην αρχαιολογική ορολογία βρέθηκε στην ανασκαφή της Σπηλιάς του Κύκλωπα, στην ερημονησίδα Γιούρα της Αλοννήσου. Χρονολογείται στην πολιτιστική φάση που ονομάζεται Νεώτερη Νεολιθική Εποχή και με συμβατική χρονολόγηση γύρω στο 4500 π.Χ.

ΣΥΜΒΟΛΑ

Τα σύμβολα που είναι χαραγμένα στην επιφάνεια του οστράκου αποτελούν το αρχαιότερο δείγμα γραφής σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Η χρονολόγηση του ευρήματος και, άρα της γραφής, είναι βέβαια και ασφαλής, διότι έχει γίνει με την απολύτως αξιόπιστη μέθοδο της αρχαιολογικής στρωματογραφίας. Η ανακάλυψη οφείλεται στον έφορο Αρχαιοτήτων κ. Αδαμάντιο Σάμψων, ο οποίος από το 1992 διενεργεί ανασκαφική έρευνα στη Σπηλιά του Κύκλωπα με κατακπληκτικά αποτελέσματα (μεσολιθικά αγκίστρια κ.λ.π.).

Η πληροφορία για την ύπαρξη του οστράκου με τα χαραγμένα σύμβολα γραφής είχε φτάσει σε μένα λίγο μετά τη δημοσίευση στον “Αδέσμευτο” (21 Σεπτεμβρίου 1995) ενός αναλυτικού ρεπορτάζ για τα ευρήματα των Γιούρων. Σε επικοινωνία που είχα τότε με τον Αδ. Σάμψων επιβεβαίωσε το εύρημα αλλά δεν θέλησε να μου δώσει περαιτέρω στοιχεία και πληροφορίες, γιατί, όπως είπε, μελετούσε τα ευρήματα και θα ανακοίνωνε εκείνος τα συμπεράσματά του όποτε έκρινε κατάλληλη τη στιγμή.

Προ ημερών μου παραχωρήθηκε φωτογραφία και σχέδια του ενεπίγραφου οστράκου που επιτρέπουν μια πρώτη αξιολόγηση του ευρήματος. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία:

* Τα αρχαιολογικά στρώματα στη Σπηλιά του Κύκλωπα εμφανίζουν μια ομαλή διαδοχή από την Μεσολιθική έως τη Νεώτερη Νεολιθική Εποχή , δηλαδή από το 8500 έως το 4000 π.Χ.

* Το όστρακο με τα χαραγμένα σύμβολα βρέθηκε σε στρώμα της Νεώτερης Νεολιθικής Ι και χρονολογείται ανάμεσα στο 5000 και 4500 π.Χ.

* Το όστρακο αποτελεί τμήμα ενός αγγείου, του οποίου το υπόλοιπο τμήμα δεν βρέθηκε. Είναι πιθανό όμως να βρίσκεται σε μη ερευνημένη περιοχή, δεδομένου ότι μόνο ένα μικρό τμήμα της Σπηλιάς του Κύκλωπα έχει ανασκαφεί.

* Τα χαράγματα στο όστρακο δεν σχετίζονται με κανένα γνωστό είδος εγχάρακτης διακοσμήσεως. Αποτελούν σαφή σύμβολα, πιθανότατα κάποιου είδους πρωτογραφής.

4500 π.Χ.

* Τα χαράγματα έγιναν στην αρχική επεξεργασία του αγγείου. Μετά το αγγείο ψήθηκε κι έτσι τα χαραγμένα σύμβολα διατηρήθηκαν για πάντα. Επομένως τα σύμβολα γραφής χρονολογούνται την εποχή κατασκευής του αγγείου (5000 – 4500 π.Χ.) και αποτελούν μια συνειδητή ενέργεια του κεραμέα.

Ο ανασκαφέας της Σπηλιάς του Κύκλωπα, ο έφορος κ. Αδαμάντιος Σάμψων, επιβεβαίωσε όλα τα παραπάνω επιστημονικά στοιχεία αλλά δεν θέλησε να επιχειρήσει μια συνολική αξιολόγηση, παραπέμποντας στην επιστημονική ανακοίνωση που θα κάνει στο μέλλον.

Ο κ. Αδ. Σάμψων είναι ειδικός προϊστοριολόγοςκαι οι έρευνές του στη Μάνικα της Χαλκίδας, στο Γυαλί της Νισύρου, στα Θαρρούνια της Εύβοιας, στα Γιούρα της Αλοννήσου, στη Φτελιά της Μυκόνου και στον Μαραθά (μεσολιθικός οικισμός) της Κύνθου, αποτελούν βασικό τμήμα της διεθνούς βιβλιογρφαφίας για την προϊστορική αρχαιολογία του Αιγαίου. Είναι λοιπόν δικαιολογημένο να εμφανίζεται επιφυλακτικός για ένα εύρημά του που μοιάζει απίστευτο.

Και είναι απίστευτο να υπάρχει ένα αγγείο με χαραγμένη μια γραφή, η οποία είναι κατά 2.500 χρόνια αρχαιότερη από τις πρώτες ελληνικές γραφές που εμφανίζονται στην Κρήτη στα τέλη της 3ης χιλιετίας. και είναι αληθινά ασύλληπτο αυτη η νεολιθική γραφή των Γιούρων να μοιάζει τόσο πολύ με το κλασικό αρχαιοελληνικό αλφάβητο, που είναι νεώτερο κατά 4.000 χρόνια!

ΠΙΝΑΚΙΔΑ

Πρέπει, ωστόσο, να σημειώσουμε ότι τα σύμβολα πρωτογραφής των Γιούρων δεν είναι μοναδικά στον χώρο των πολιτισμών του Αιγαίου.

Πρόσφατα ο κ. Γιώργος Χουρμουζιάδης, καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε στον λιμνιαίο οικισμό του Δισπηλιού Καστοριάς μια ξύλινη πινακίδα με ίχνη γραφής, που χρονολογείται γύρω στο 5300 π.Χ. (Απαραίτητη διευκρίνιση: Ο Γ. Χουρμουζιάδης γνωστός μαρξιστής και επιφανές στέλεχος του ΚΚΕ κάθε άλλου παρά ελληνοκεντρικός ή εθνικιστής μπορεί να χαρακτηριστεί).

Από το 1963 είναι γνωστές τρεις πήλινες πινακίδες με εγχάρακτα σύμβολα γραφής, που βρέθηκαν στην Ταρτάρια της Ρουμανίας. Χρονολογούνται στη χαλκολιθική εποχή (γύρω στο 3000 π.Χ.). Ομως ο διαπρεπής Αγγλος προϊστοριολόγος Κόλιν Ρένφριου τις χρονολογεί στην 5η χιλιετία, συνδυάζοντας κι άλλα αρχαιολογικά στοιχεία, στο βιβλίο του “Προβλήματα της Ευρωπαϊκής Προϊστορίας” (εκδ. 1979). Αν ο Κ. Ρένφριου έχει δίκιο, τότε οι πρωτογραφές της Ταρτάρια και των Γιούρων ανήκουν στην ίδια εποχή.

Διάφορα σύμβολα πάνω σε αγγεία και λατομικά υλικά, που υποδηλώνουν την ύπαρξη γραφής, είναι γνωστά στην Ελλάδα από παλαιότερες εποχές, όπως στο νεολιθικό Διμήνι της Θεσσαλίας και στη νεολιθική Λέρνα της Αργολίδας.

Οι αρχαιότερες επιγραφές στον κόσμο θεωρούνται μερικές πήλινες πινακίδες που βρέθηκαν πρόσφατα στο Τελ Μπρακ της βόρειας Μεσοποταμίας και χρονολογήθηκαν στο 3200 π.χ. Αλλά όπως δείχνουν τα στοιχεία από τη Ρουμανία και την Ελλάδα και, γενικότερα από τους πολιτισμούς του Αιγαίου, γραφές υπήρχαν και στην Ευρώπη τουλάχιστον την ίδια περίοδο.

ΟΣΤΡΑΚΟ

Αυτό το καταπληκτικό όστρακο, ηλικίας 6.500 ετών, με την εγχάρακτη πρωτογραφή από τα Γιούρα της Αλοννήσου, ανατρέπει όσα πίστευε μέχρι τώρα η επιστημονική κοινότητα για την κοιτίδα της γραφής, που μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι η Ελλάδα.

Δημιουργείται βεβαίως ένα βασικό ερώτημα. Γιατί τα γνωστά δείγματα γραφής από το προϊστορικό Αιγαίο να είναι τόσο λίγα και να παρουσιάζουν μεγάλα χρονολογικά χάσματα; Απαντήσεις, υπάρχουν.

Οπως:

* Διότι η στάθμη της θάλασσας στο Αιγαίο ανέβηκε από την προϊστορία μέχρι τις ημέρες μας κατά 20 μέτρα. Ολοι οι προϊστορικοί παραλιακοί οικισμοί και τα τεκμήρια του πολιτισμού τους, βρίσκονται σήμερα στα βάθη της θάλασσας. Αλλά η αδυναμία μας να τους εντοπίσουμε δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν.

* Διότι χρονολογικά χάσματα παρατηρούνται και στις νεώτερες εποχές, από τις οποίες μάλιστα διαθέτουμε και τεράστιο πλήθος ευρημάτων. Ετσι για 350 περίπου χρόνια, από το τέλος της μυκηναϊκής εποχής μέχρι τα υστερογεωμετρικά χρόνια (1100 – 750 π.Χ.) δεν έχουμε την παραμικρή ένδειξη γραφής στην Ελλάδα. Αλλά η αδυναμία μας αυτή δεν αποδεικνύει ότι οι αρχαίοι Ελληνες έμειναν ξαφνικά αγράμματοι για 350 χρόνια, όπως έγκυρα από το 1970 έχει αναλύσει σε μελέτες του ο αείμνηστος Μανόλης Ανδρόνικος.

ΠΗΓΗ: http://www.tapantareinews.gr/2021/11/blog-post_65.html