Ο Μακεδονομάχος Καπετάν Γιώργης Αργυρίου Κυπραίος

Ο γνωστότερος Κύπριος Μακεδονομάχος είναι ο Γεώργιος Αργυρίου Κυπραίος, από την Πέγεια της Πάφου, που διακρίθηκε το 1906-1908 στην περιοχή Μοναστηρίου – Μοριχόβου, ως ομαδάρχης στα σώματα των Εμμανουήλ Κατσίγαρη, Παναγιώτη Γερογιάννη και Γεώργιου Βολάνη, αν και όταν στρατολογήθηκε  ήταν μόλις 17 χρονών. Ο Αργυρίου τραυματίστηκε σοβαρά στη μάχη του Ίβεν, τον Σεπτέμβριο του 1907, και χρειάστηκε να μεταφερθεί με μυστικότητα στην πόλη του Μοναστηρίου, όπου με φροντίδα του Ελληνικού Προξενείου παρέμεινε πέντε βδομάδες για νοσηλεία. Ο Πεγειώτης Μακεδονομάχος γνώριζε άριστα την περιοχή του Μοναστηρίου – Μοριχόβου, όπου  απέκτησε στενούς φιλικούς δεσμούς, και για αυτό ξαναστάλθηκε εκεί και μετά το τέλος του Μακεδονικού Αγώνα. Το Μορίχοβο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Καϊμακτσαλάν, ανατολικά της πόλης του Μοναστηρίου. Στα χωριά του, που ανήκουν σήμερα στην ΠΓΔΜ, μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα κατοικούσε ακμαίος ελληνικός πληθυσμός.

Σύμφωνα με τον Αργυρίου, το κύριο κίνητρο για την απόφασή του να καταταχθεί στα σώματα των Μακεδονομάχων υπήρξε ο θάνατος του Παύλου Μελά, «που συγκλόνισε όλους τους Πανέλληνες και τους έκανε να αναρωτηθούν τι συμβαίνει στη Μακεδονία». Ο ίδιος θεωρεί ως τέλος του Μακεδονικού αγώνα το κίνημα στο Γουδί, το 1909, στο οποίο πήρε μέρος κατόπιν διαταγής του Θεόδωρου Πάγκαλου, επικεφαλής των ιδιωτών Μακεδονομάχων. Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους  και τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο εγκαταστάθηκε στο Κιλκίς, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του, το 1977. Εκεί παντρεύτηκε, και απέκτησε εννιά παιδιά. Ήταν από τους πρώτους κτηνοτρόφους του Νομού Κιλκίς και η περιοχή που έζησε ήταν γνωστή με το όνομα «Τα Κυπρέικα». Μετά την εγκατάστασή του στη Μακεδονία κατάφερε να επισκεφθεί τη γενέτειρά του μόνο μια φορά, το 1948. Όμως, μέχρι το θάνατό του έτρεφε μεγάλη αγάπη και νοιαζόταν για την Κύπρο. Στο τέλος της ζωής του ο «καπετάν Γιώργης»  γνώρισε πολλές τιμές, καθώς ήταν ένας από τους τελευταίους επιζώντες Μακεδονομάχους. Εκδόθηκε ένα βιβλιαράκι με τις αναμνήσεις του (Κιλκίς 1970), και σώζονται δημοσιευμένες αλλά και ηχογραφημένες ανέκδοτες συνεντεύξεις του. (Περισσότερα βλ.: Πέτρος Παπαπολυβίου, Σπινθήρ γλυκυτάτων ελπίδων: Ο απόηχος του Μακεδονικού αγώνα (1904-1908) στην Κύπρο, Λευκωσία: Αιγαίον 1996.)

Ο «καπετάν Γιώργης» έγινε γνωστός στο Πανελλήνιο, όταν τον ανακάλυψε ο μεγάλος φίλος της Κύπρου, Φρέντυ Γερμανός, και τον έκανε γνωστό στο πανελλήνιο, στην ασπρόμαυρη ελληνική τηλεόραση της δεκαετίας του 1970. Στον πιο κάτω σύνδεσμο μπορείτε να δείτε την τελευταία συνέντευξη του Γιώργη Αργυρίου στον Φρέντυ Γερμανό (η συνέντευξη του Αργυρίου αρχίζει από το 24.22 λεπτό του βίντεο) σε μια από τις όμορφες στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης.

ΠΗΓΗ: cognoscoteam