Αρχαίο υδραγωγείο Φιλιππιάδας. Το τεχνικό θαύμα της αρχαιότητας που στέκεται όρθιο και ξεδίψασε 100 χιλιάδες στην Νικόπολη

Ένα από τα μεγαλύτερα έργα της ρωμαϊκής περιόδου που σώζεται μέχρι σήμερα βρίσκεται βόρεια της Φιλιππιάδας, κοντά στο χωριό Άγιος Γεώργιος.

Πρόκειται για το ρωμαϊκό υδραγωγείο της αρχαίας Νικόπολης που χρονολογείται από τον 1ο αιώνα π.Χ. Σε ένα σημείο, οι πεσσοστοιχίες του ενώνουν ακόμα τις όχθες του ποταμού Λούρου και διατηρούν ζωντανό ένα κομμάτι της ιστορίας.

Το υδραγωγείο κατασκευάστηκε λίγο μετά την ίδρυση της Νικόπολης από τον Οκταβιανό Αύγουστο στα τέλη του 1ου αι. π.Χ. Η Νικόπολη ήταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις της ρωμαϊκής και βυζαντινής αυτοκρατορίας. Τα πρώτα χρόνια η ύδρευση γινόταν από μικρές πηγές, πηγάδια, αλλά και από τις εκβολές του ποταμού Λούρου, όπου πήγαιναν και γέμιζαν βαρέλια με το νερό του.

Κατά την περίοδο της ακμής της, ο πληθυσμός της ξεπέρασε τις 100 χιλιάδες κατοίκους. Οι ανάγκες σε φρέσκο πόσιμο νερό αυξήθηκαν. Έτσι, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος έδωσε εντολή για να κατασκευαστεί το υδραγωγείο.

Oι πεσσοστοιχίες του ρωμαϊκού υδραγωγείου ενώνουν ακόμα τις όχθες του ποταμού Λούρου

Το υδραγωγείο μετέφερε νερό από το χωριό Άγιος Γεώργιος, όπου το ποτάμι είχε μεγάλη ροή, μέχρι το Νύμφαιον της Νικόπολης, όπως ονομαζόταν η κεντρική δεξαμενή της πόλης. Από αυτές τις δεξαμενές με μικρούς αγωγούς διοχετευόταν νερό στις δημόσιες κρήνες και τα λουτρά της πόλης.

Το υδραγωγείο κάλυπτε μια απόσταση μεγαλύτερη από 50 χιλιόμετρα.

Η ιδιαίτερη κατασκευή του αποδεικνύει ότι για τη δημιουργία του εργάστηκαν σπουδαίοι τεχνίτες και μηχανικοί της εποχής. Οι Ρωμαίοι έπρεπε να αντιμετωπίσουν την υψομετρική διαφορά των περίπου 80 μέτρων που υπήρχε ανάμεσα στον ποταμό και τη Νικόπολη.

Η νέα γέφυρα περνά δίπλα από το αρχαίο υδραγωγείο

Η ροή του νερού έπρεπε να ήταν σταθερή, καθώς αν σε κάποια σημεία ήταν μεγαλύτερη μπορεί να κατάστρεφε το έργο, ενώ αν σε κάποια σημεία μειωνόταν, δεν θα κυλούσε απρόσκοπτα μέχρι την πόλη. Έτσι, στην αρχή του υδραγωγείου έφτιαξαν τοιχοστοιχίες που έμοιαζαν με γέφυρα, πάνω από τις οποίες περνούσε ο αγωγός του νερού.

Στη συνέχεια, έπρεπε να βρουν έναν τρόπο για να περάσει ο αγωγός μέσα από τον λόφο Κοκκινόπηλο που είχε μεγαλύτερο υψόμετρο. Οι αρχιτέκτονες της εποχής σκέφτηκαν πως έπρεπε να ανοιχτεί μια σήραγγα, κάτι που απαιτούσε σημαντικές γνώσεις μαθηματικών. Ο αγωγός θα οδηγούσε το νερό του Λούρου μέχρι την Νικόπολη, διασχίζοντας πλαγιές λόφων, χαράδρες και πεδιάδες.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή ροή του νερού ο αγωγός διαπερνά το ύψωμα του Κοκκινοπηλού μέσω μιας υπόγειας σήραγγας. Έχει μήκος 400 μέτρα και φτάνει σε βάθος 70 μ από την επιφάνεια του εδάφους

Παρόλο που δεν είναι σίγουρο πότε ακριβώς ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, το Υδραγωγείο μετέφερε νερό τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 5ου αιώνα μ.Χ.

Σύμφωνα με γραπτές αναφορές τη συντήρηση του Υδραγωγείο ανέλαβε ο αυτοκράτορας Ιουλιανός κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. Με την παρακμή της Νικόπολης, το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο, όπως και άλλες υποδομές της περιοχής, σταμάτησαν να λειτουργούν.

Σήμερα, απομεινάρια του υδραγωγείου σώζονται στον Άγιο Γεώργιο, στο χωριό Αρχάγγελος, στο Νύμφαιον της Νικόπολης που πλέον είναι αρχαιολογικός χώρος, αλλά και στην Στεφάνη και Σκάλα Λούρου. 

ΠΗΓΗ: https://www.mixanitouxronou.gr/to-entyposiako-romaiko-ydragogeio-konta-stin-filippiada-poy-xedipsase-100-chil-katoikoys-stin-archaia-nikopoli-pos-xeperastike-to-empodio-tis-ypsometrikis-diaforas-drone/