1161: Ναυμαχία του Τσαϊσί, η τεχνολογία φέρνει τη νίκη

Σε μια σημαντική ενδοκινεζική ναυτική σύγκρουση του 12ου αιώνα, το βασίλειο του Jin ηττάται από το βασίλειο του Song σε ποτάμιο περιβάλλον, στη διάρκεια του πολυετούς πολέμου μεταξύ τους.

Οι αυτοκρατορίες των Γιίν (βόρεια) και των Σονγκ (νότια) ήταν οι ισχυρότερες επικράτειες στην Κίνα του 12ου αιώνα.

Ο πόλεμος εκκίνησε το 1115 με την εξέγερση των νομαδικών κατά βάση φυλών των λαών Jurchen της βορειοανατολικής Κίνας (εκεί που σήμερα είναι η Μαντζουρία) κατά της δυναστείας του βασιλείου του Song, που αποτελούνταν από φυλές των Han. Το τελευταίο, κυριαρχούσε στο μεγαλύτερο μέρος της σημερινής ανατολικής Κίνας έχοντας υποτάξει πολλές φυλές, φατρίες και βασίλεια, τα οποία όμως ένιωθαν (δίκαια) υποβαθμισμένα από τους Han. Η εξέγερση του 1115 έληξε το 1142 με συνθήκη που καθιέρωσε το αυτοτελές βασίλειο των Jin.

Το 1161, μετά από καθεστωτικές μεταβολές στους Song, που χαλάρωσαν την πίεση στις επαρχίες, δόθηκε η ευκαιρία στους Jin για μια ακόμα εξέγερση. Ο πρίγκηπας τους, Χάϊλινγκ, θα κατασκευάσει ένα στόλο πολεμικών αποβατικών και θα προσπαθήσει να εισβάλει στο βασίλειο των Song περνώντας τον ποταμό Γιανγκτσέ. Ο στρατός των Song παρατάχθηκε εναντίον τους, με πλοιάρια στο ύψος της πόλης Τσαϊσί (Caishi, σημερινό Ma’anshan, νότια του Nanjing).

Η ναυμαχία σε ποτάμιο περιβάλλον κρίθηκε από τον βαθμό προετοιμασίας των αντιπάλων και τη χρήση προηγμένης ναυτικής τεχνολογίας. Ο στόλος των Jin αποτελείτο από κωπήλατα πλοία με δύο καταστρώματα, εκ των οποίων στο κάτω βρίσκονταν οι κωπηλάτες και στο άνω στρατιώτες που εξαπέλυαν βέλη και ακόντια. Οι Jin είχαν επιστρατεύσει επίσης χιλιάδες μεταλλουργούς για βάλουν σιδερένια θωράκιση στα πλοία τους.

Τα πλοιάρια των Song όμως ήταν περισσότερα σε αριθμό, φαρδιά, αβαθή και κινούνταν με χειροκίνητους υδροτροχούς που προσέφεραν μεγαλύτερη ταχύτητα στο σκάφος, σε σύγκριση με κίνηση με κουπιά. Ενώ η εκπαίδευση στην χρήση των υδροτροχών ήταν ευκολότερη από την πολύμηνη αντίστοιχη που έπρεπε να κάνουν οι κωπηλάτες για να συγχρονιστούν. Έτσι τα πλοία των Song, αν και μεγαλύτερα και βαρύτερα, αποδείχθηκαν ταχύτερα και πιο ευέλικτα στο ήρεμο περιβάλλον του ποταμού. Επίσης ήταν εξοπλισμένα με καταπέλτες που εξαπέλυαν εμπρηστικά γεμίσματα με πυρίτιδα, κόνη αποξηραμένου λεμονιού, κομμάτια μετάλλου και ένα “δηλητήριο” (πιθανότατα αρσενικό), ως “βόμβες που έκαναν κρότο σαν κεραυνοί”, σύμφωνα με τα τραγούδια που γράφτηκαν για τη σύγκρουση.

Χρονογράφοι αφηγούνται πως τα βλήματα των Song καλύπτονταν και από πίσσα και αναφλέγονταν λίγο πριν εξαπολυθούν. Με την πρόσκρουσή δημιουργούσαν έναν φοβερό κρότο και καταστροφή στο εχθρικό πλοίο. Ακόμη το συμπυκνωμένο μίγμα λεμονιού σε συνδυασμό με τη φωτιά έβγαζε λευκό καπνό, που απλωνόταν πάνω από το κατάστρωμα τυφλώνοντας τους επιβάτες. Δηλαδή μια πρώιμη μορφή καπνογόνου που σε συνδυασμό με το αρσενικό θα πρέπει να προκαλούσε ναυτία ή και θάνατο στους στρατιώτες των Jin, ενώ τα κομμάτια μετάλλου εκσφενδονίζονταν προκαλώντας απώλειες.

Κατά τη ναυμαχία λοιπόν, ενώ οι Jin ήταν στο ήμισυ της διαδρομής, οι Song που καραδοκούσαν κρυμένοι πίσω από μια μικρή νησίδα στη μέση του ποταμού Γιανκτσέ επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά και από τις δύο πλευρές. Η μάχη κρίθηκε σε μια σειρά από μονομαχίες πλοίων από μικρή απόσταση στην οποία οι Song επικράτησαν έχοντας πλεονέκτημα σε ταχύτητα, ελιγμούς και ισχύ πυρός. Ο πρίγκηπας Χάϊλινγκ των Jin επέστρεψε ηττημένος στο στρατόπεδό του, όπου βρήκε το θάνατο από συνωμότες του στρατού του.

Στο μέλλον, οι Song θα αξιοποιούσαν τα διδάγματα της ναυμαχίας αυξάνοντας τη δύναμη του ναυτικού τους, εκμεταλλευόμενοι τις ποτάμιες οδεύσεις της Νότιας Κίνας και τις πολυάριθμες λίμνες για να επεκτείνουν την κυριαρχία τους.

ΠΗΓΗ: https://military-history.gr/1161-11-26-caichi-naval-battle/