Κρατήρας Βρέντεφορτ
Ο κρατήρας Βρέντεφορτ (Vredefort dome) βρίσκεται στη Νότια Αφρική και απέχει περίπου 120 χιλιόμετρα από το Γιοχάνεσμπουργκ. Έχει ηλικία πάνω από 2 δισεκατομμύρια έτη και αποτελεί τον μεγαλύτερο κρατήρα στην επιφάνεια της Γης.
Η δομή του είναι δακτυλιοειδής και πολύ σπάνια για τον πλανήτη Γη. Τις περισσότερες φορές βλέπουμε παρόμοιο φαινόμενο στα ουράνια σώματα του Ηλιακού μας συστήματος.
Ο κρατήρας φτιάχτηκε από την πρόσκρουση ενός γιγάντιου μετεωρίτη στη Γη. Ο γιγάντιος μετεωρίτης εξάτμισε ουσιαστικά τα συμπαγή πετρώματα που υπήρχαν. Η μάζα του βράχου είχε διάμετρο 10 χιλιομέτρων και η ταχύτητα της σύγκρουσης ήταν μεγαλύτερη από 10 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.
Σήμερα ο κρατήρας έχει διάμετρο 300 χιλιόμετρα. Δύσκολα όμως διακρίνεται αφού έχει διαβρωθεί τελείως. Τα σημάδια της πρόσκρουσης είναι ορατά μόνο από το διάστημα.
Η σύγκρουση ήταν η μεγαλύτερη που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης και το σημείο θεωρείται ως η μεγαλύτερη έκλυση ενέργειας στον κόσμο.
Σήμερα βλέπουμε τις συνέπειες μια σύγκρουσης που άλλαξε ολόκληρη την Αφρική αλλά και το κλίμα ολόκληρου του πλανήτη. Το παρελθόν του κρατήρα παραμένει στις μέρες μας ζωντανό.
Ο κρατήρας και οι αλλαγές που έφερε η πρόσκρουση έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη εξέλιξη. Οι όγκοι από γρανίτη που είναι ενσωματωμένοι σε ένα στρώμα μαύρου υαλοειδούς οψιδιανού είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Πάνω σε αυτές τις προεξοχές των βράχων οι Βουσμάνοι (σσ. περισσότερα γι’ αυτούς στο τέλος του άρθρου), μια αρχαιά φυλή που είχε βρει καταφύγιο στη περιοχή είχαν χαράξει τις πρώτες τους καλλιτεχνικές ανησυχίες.
Έπειτα πολλοί άνθρωποι βρήκαν καταφύγιο για τροφή και αναζήτηση πλούτου στις σήραγγες. Τα κοιτάσματα χρυσού που βρέθηκαν πρόσφεραν τεράστια βοήθεια.
Ο χρυσός που υπήρχε στο βάθος του κρατήρα γλίτωσε από την διάβρωση. Έτσι η χώρα βρέθηκε να κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο σε εξαγωγές χρυσού.
Ακόμα πολλά ζώα ζουν στις σήραγγες και στη βάση των βουνών όπου έχουν μια εξασφαλισμένη ζωή. Τον κρατήρα διασχίζει ο ποταμός Βαλ ένας από τους μεγαλύτερους στη χώρα του οποίου η ροή περνάει από μέσα του. Αξιοσημείωτο είναι ότι η ευρύτερη περιοχή του κρατήρα Βρέντεφορτ φτάνει τα 300 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Το ποτάμι αποτελεί μαγνήτη για τα πτηνά κάθε είδους και μπορούμε να βρούμε ακόμα και 100 είδη πεταλούδας. Λόγω των ειδικών συνθήκων που δημιουργήθηκαν από την πρόσκρουση του μετεωρίτη θα παρατηρήσουμε στη περιοχή μια πεταλούδα όπου ζει μόνο σε αυτά τα μέρη. Τη πεταλούδα ζαφείρι.
Ένα από τα μυστικά του κρατήρα είναι τα κυματοειδή λιβάδια που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή του κρατήρα.
Γεωλόγοι και αρχαιολόγοι εξετάζουν τις αρχαίες ζωγραφιές που βρέθηκαν στον κρατήρα Βρέντεφορτ
Εκεί στην ευρύτερη περιοχή θαυμάζουμε ένα μείγμα τοπίου και βλάστησης τα λιβάδια Highveld. Ζωντανεύουν το καλοκαίρι κυρίως. Στις πράσινες ανοιχτές πεδιάδες βρίσκουμε μια ποικιλομορφία ζωής και φιλοξενούν μικρά αλλά και μεγάλα ζώα. Τα ζώα εκμεταλλεύονται στο έπακρο την έκρηξη ζωής που υπάρχει στη πεδιάδα.
Μπορούμε να παρατηρήσουμε το πουλί χήρα με την πελώρια ουρά μήκους μισού μέτρου. Στα λιβάδια ζει ο λευκός ρινόκερος, το μεγαλύτερο φυτοφάγο του πλανήτη που τρέφεται μόνο με χορτάρι.
Εντυπωσιακά είναι τα πουλιά γραμματείς με τα μακριά τους πόδια ποδοπατούν ακόμα και φίδια. Όπως γίνεται κατανοητό οι ανοιχτοί χώροι των πεδιάδων αποτελούν μεγάλο πρόβλημα για τα μικρότερα είδη.
Εδώ ζει και ο ηλιοσκόπος, μια σαύρα όπου ζει μέσα στο χώμα για προστασία. Εντυπωσιακή είναι και η αφρικανική Άλκη, η μεγαλύτερη αντιλόπη στον κόσμο. Μέρος της ζωής το ζώων στην ευρύτερη περιοχή του κρατήρα είναι να ξέρουν τι συνιστά απειλή και τι όχι.
Εξαιτίας της γεωλογικής του σημασίας το 2005 ανακηρύχθηκε ο κρατήρας Βρέντεφορτ, περιοχή παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO. Μπορεί να είναι ο μεγαλύτερος αλλά δεν είναι ο αρχαιότερος.
Τον τίτλο διεκδικούν ο κρατήρας στη περιοχή Μάνιτσοκ στην Δυτική Γροιλανδία με διάμετρο 100 χιλιομέτρων και ο κρατήρας Γιαραμπούμπα στην Δυτική Αυστραλία με διάμετρο 70 χιλιομέτρων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου