Το “μυστικό” του Μιχαήλ Άγγελου που αποκαλύφθηκε το 1990

512 χρόνια πριν, άνοιξε τις πόρτες της στο κοινό για πρώτη φορά η Καπέλα Σιξτίνα. Το μυστικό του Μιχαήλ Άγγελου όμως αποκαλύφθηκε μόλις το 1990!

Όταν ο Πάπας Σίξτος ο Δ’ οραματιζόταν την ανακαίνιση του Μεγάλου Παρεκκλησίου στο Αποστολικό Παλάτι του Βατικανό το 1478, δεν περίμενε πως από την 1η Νοεμβρίου του 1512, όταν θα άνοιγε και επίσημα τις πόρτες της η Καπέλα Σιξτίνα στο κοινό, θα αποτελούσε ένα από τα πιο θαυμαστά αξιοθέατα της Ρώμης.

Η Καπέλα Σιξτίνα, κατά λέξη το παρεκκλήσι του Σίξτου, αποτελεί για 5 αιώνες το παρεκκλήσι της επίσημης κατοικίας του Πάπα αλλά και τον χώρο όπου λαμβάνουν μέρος όλες οι σημαντικές θρησκευτικές και διοικητικές δραστηριότητες. Ακόμα, είναι το μέρος σύσκεψης του συλλόγου των Καρδιναλίων για την εκλογή του νέου πάπα. Η φήμη του όμως οφείλεται στις νωπογραφίες που κοσμούν το εσωτερικό του, αλλά κυρίως στο μαγευτικό πινέλο του σπουδαίου Ιταλού ζωγράφου της Αναγέννησης, Μιχαήλ Αγγέλου.

Οι νωπογραφίες της Καπέλα ανατέθηκαν από τον Σίξτο Δ’ στους καλύτερους ζωγράφους της Αναγέννησης, όπως τον Σάντρο Μποτιτσέλι και τον Περουτζίνο. Το θέμα τους αφορούσε στα αριστερά, την ζωή του Μωυσή και στα δεξιά, την ζωή του Χριστού. Οι τοιχογραφίες ολοκληρώθηκαν το 1482 και το παρεκκλήσιο αφιερώθηκε στην Παρθένο Μαρία.

Το 1508, ο Πάπας Ιούλιος Β’ αποφάσισε πως το παρεκκλήσι θα έπρεπε να λάβει ένανολοκληρωμένο εσωτερικό διάκοσμο και ανέθεσε στον Μιχαήλ Άγγελο να φιλοτεχνήσει την οροφή του, η οποία μέχρι τότε απεικόνιζε απλοϊκά τον έναστρο ουρανό. Για τα επόμενα 4 χρόνια, ο σπουδαίος ζωγράφος δεν θα άφηνε λεπτό το έργο του και θα έκανε τα πάντα, ώστε να δημιουργήσει μία από τις πιο όμορφες οροφογραφίες του κόσμου. Κάτι που κατάφερε το 1512 και μέχρι και σήμερα το θαυμάζουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.

Ποιοι ήταν όμως οι συμβολισμοί και η ιστορία που δεν γνωρίζουμε, πίσω από τις θρυλικές φιγούρες που φιλοτέχνησε ο Μιχαήλ Άγγελος για να κοσμούν αιώνια την Καπέλα Σιξτίνα.

Μία συμφωνία που έκρυβε αρκετή αβεβαιότητα

Ο 33χρονος τότε Μιχαήλ Άγγελος ήταν κυρίως γνωστός για το πηγαίο ταλέντο του στην γλυπτική. Με την ζωγραφική όμως, δεν είχε ασχοληθεί επαγγελματικά και δεν είχε καμία εμπειρία. Όταν ο Πάπας του ζήτησε να φιλοτεχνήσει την οροφή του παρεκκλησίου, ο νεαρός καλλιτέχνης ξαφνιάστηκε και, σκεπτόμενος πως δεν έχει την κατάλληλη τεχνογνωσία και το ταλέντο, δεν ήθελε να αναλάβει την δύσκολη και τεράστια αυτή ευθύνη.

Για να τον παρακινήσει, ο Πάπας παρήγγειλε 40 γλυπτά ως αποζημίωση για την κατασκευή της οροφής. Τελικά, ο Μιχαήλ Άγγελος αποδέχθηκε την πρόταση και ξεκίνησε τον σχεδιασμό του έργου που θα αποδεικνύονταν το μεγαλύτερο, πιο χρονοβόρο αλλά και ψυχοφθόρο έργο της καριέρας του. Η οροφή της Καπέλα μπορεί να ήταν ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτεχνικούς θριάμβους, ήταν όμως και από τα πιο δύσκολα εγχειρήματα του μεγάλου δημιουργού.

Μετά από μήνες εκμάθησης της τέχνης της νωπογραφίας, έρευνα στις τεχνικές αλλά και τα πιο σπάνια μυστικά τους, ο Μιχαήλ Άγγελος ένιωσε έτοιμος να ξεκινήσει το έργο του. Το προσωπικό στοιχείο της εφευρετικότητας του δεν θα μπορούσε να λείπει όμως. Καθώς το ταβάνι ήταν αρκετά ψηλό, ο ζωγράφος ανακάλυψε τον δικό του εφευρετικό τρόπο να το φιλοτεχνήσει.

Συγκεκριμένα, δημιούργησε έναν πρωτότυπο τύπο σκαλωσιάς, χρησιμοποιώντας μία ξύλινη πλατφόρμα στην οποία στεκόταν όρθιος και ζωγράφιζε για ώρες τις θρυλικές φιγούρες που έμελλαν να μείνουν στην ιστορία. Ακόμα, ο θόλος ήταν τόσο ψηλά που επινόησε ακόμα μία τεχνοτροπία, ζωγραφίζοντας παραμορφωμένες τις φιγούρες, έτσι ώστε ο θεατής, που βρίσκεται αρκετά μέτρα πιο κάτω, να τις βλέπει κανονικές!

Η διαδικασία αυτή του πήρε τέσσερα χρόνια. Τέσσερα δύσκολα χρόνια, καθώς η άβολη στάση του σώματός του και η ακατάπαυστη ενασχόλησή του τού δημιούργησαν σωματικά προβλήματα αλλά και μερικώς εξασθενημένη όραση, από τις μπογιές που πολύ συχνά έσταζαν στα μάτια του, καθώς έβαφε.

Ο Μιχαήλ Άγγελος την λογοκρισία ποτέ δεν την φοβήθηκε και αυτό το απέδειξε με την οροφογραφία της Καπέλα. Γυμνά σώματα, συμβολικές φιγούρες και απεικονίσεις που για την εποχή θα μπορούσαν να θεωρηθούν βλάσφημες. Και όμως, το αριστούργημά του αυτό όχι μόνο εγκρίθηκε από τον Πάπα, αλλά έγινε και το σήμα κατατεθέν του Βατικανό για τους επόμενους αιώνες.

Η Δημιουργία του Ανθρώπου

Η Δημιουργία του Αδάμ, η οποία συμπληρώνεται από την Δημιουργία της Εύας, το Προπατορικό Αμάρτημα και την Έξωση, αποτελεί την ευκολότερα αναγνωρίσιμη εικόνα στον κόσμο!

Στην σκηνή παρουσιάζεται ο πρωτόπλαστος Αδάμ και ο Θεός να προσπαθούν να αγγίξουν τα δάχτυλά τους. Σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, οι άγγελοι και το κόκκινο ύφασμα που περιβάλλουν τον Θεό, σχηματίζουν έναν εγκέφαλο, με τον οποίο ο καλλιτέχνης συμβόλισε την απόδοση και της ευφυΐας από τον Θεό στον άνθρωπο και όχι μόνο του σώματος. Μάλιστα, έχοντας σπουδάσει ανατομία, ο Μιχαήλ Άγγελος απεικόνισε τον εγκέφαλο τόσο ρεαλιστικά χρησιμοποιώντας τις ανθρώπινες μορφές, που μπορούμε να διακρίνουμε ακόμα και τον νωτιαίο μυελό, στο πόδι του τελευταίου αγγέλου.

Πως ο μανδύας του Θεού έχει το σχήμα του εγκεφάλου, το ανακάλυψε ένας γιατρός, o Φρανκ Meshberger, το 1990 (το δημοσίευσε σε άρθρο στο Journal of the American Medical Association).

Συνολικά, το άκρως συμβολικό δημιούργημα του Μιχαήλ Αγγέλου διαθέτει μία σφαιρική και εμπεριστατωμένη ματιά στην αρχή της δημιουργίας και τα πιο σημαντικά βιβλικά γεγονότα, αλλά και μία ωδή στον νεοπλατωνισμό, τον χριστιανισμό, την ανώτατη τέχνη αλλά και την επιστήμη, φανερώνοντας μας για ακόμα μία φορά το μεγαλείο του σπουδαίου καλλιτέχνη και τον πλούτο των γνώσεων του.

Τα τέσσερα χρόνια που φιλοτεχνούσε ακατάπαυστα την Καπέλα Σιξτίνα, μπορεί να στοίχισαν σωματικά αλλά και ψυχικά στον Μικελάντζελο παραπάνω από ό,τι περίμενε, χάρισαν όμως στους ανθρώπους ένα από τα πιο σημαντικά αριστουργήματα της τέχνης που δεν θα σταματήσει ποτέ να μας εκπλήσσει με την ζωντάνια, την ευρηματικότητα αλλά και την ομορφιά του.

ΠΗΓΗ: https://www.lecturesbureau.gr/1/the-secret-of-michelangelo-that-was-revealed-in-1990-3250/