Μάνος Δανέζης: Ποιο είναι τελικά το σχήμα του Πλανητικού μας Συστήματος; 

Αν ερωτηθεί κάποιος πώς φαντάζεται το Ηλιακό Σύστημα «απ’έξω»,  το πιθανότερο θα ήταν η απάντηση να ήταν κάτι σαν σφαίρα ή δίσκο.

Σήμερα με βάση μοντέλο που δημιούργησαν επιστήμονες χρησιμοποιώντας δεδομένα από αποστολές της NASA, θυμίζει μάλλον κάτι σαν....κρουασάν.Το Ηλιακό μας σύστημα υπάρχει μέσα σε μία φυσαλίδα την οποία διατηρεί ο άνεμος και η ακτινοβολία του Ήλιου μέσα στο διαστρικό διάστημα. Είναι μία φυσαλίδα η οποία έχει όρια και μέσα στην οποία όλα τα αντικείμενα προστατεύονται από την κοσμική ακτινοβολία. Αυτή η φυσαλίδα ονομάζεται ηλιόσφαιρα αλλά σε αντίθεση με αυτό που μάλλον περιμένατε, το σχήμα της δεν είναι σφαιρικό. 

Μιας και βρισκόμαστε μέσα στην ηλιόσφαιρα, τα όρια της δεν είναι ορατά κάνοντας δύσκολο τον προσδιορισμό του σχήματός της. Ωστόσο τα δύο Voyager και το New Horizons έχουν φτάσει και ξεπεράσει τα όρια του Ηλιακού συστήματος, προσφέροντάς μας πολύτιμες πληροφορίες. Έτσι, οι επιστήμονες κατέληξαν το 2020 στο συμπέρασμα πως η ηλιόσφαιρα έχει ένα σχήμα που μοιάζει με κρουασάν, τώρα όμως θεωρούν πως βρήκαν και το λόγο αυτού του ιδιαίτερου σχήματος. Το σχήμα της ηλιόσφαιρας λοιπόν, επηρεάζεται από ουδέτερα σωματίδια υδρογόνου τα οποία εισέρχονται σε αυτήν από το διαστρικό διάστημα.

Ροές υλικών που εκτοξεύονται από τους πόλους του Ήλιου, διαμορφώνονται από την αλληλεπίδραση του ηλιακού μαγνητικού πεδίου και των ροών υδρογόνου από το διαστρικό διάστημα. Αντί για μία ευθεία γραμμή, οι ροές βρίσκουν αντίσταση από τη διαστρική ροή και καμπυλώνουν, δημιουργώντας τις δύο άκρες του “κρουασάν”.

Η ομάδα με τη βοήθεια υπολογιστικής μοντελοποίησης, επικεντρώθηκε στα ουδέτερα άτομα υδρογόνου χωρίς φορτίο, τα οποία γνωρίζουμε πως κινούνται στο σύμπαν αλλά δεν ξέρουμε τι προκαλούν στην ηλιόσφαιρα. Όταν οι ερευνητές αφαίρεσαν τα άτομα υδρογόνου από την εξίσωση, οι ηλιακές ροές σταθεροποιήθηκαν.

Όταν τις βάλαμε πάλι στην εξίσωση, τα πράγματα άρχισαν να καμπυλώνουν, ο κεντρικός άξονας να αποσταθεροποιείται και αυτό σημαίνει πως κάτι μέσα στις ηλιοσφαιρικές ροές γίνεται εξαιρετικά ασταθές.

Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα πως η αλληλεπίδραση του ουδέτερου υδρογόνου με την ιονισμένη ύλη της ηλιόσφαιρας παράγει μία αστάθεια τύπου Reyleigh-Taylor (RT) η οποία παράγεται μεταξύ δύο υγρών διαφορετικών πυκνοτήτων όταν το ελαφρύτερο υγρό πιέζει το βαρύτερο. Αυτό παράγει μία αστάθεια μεγάλων διαστάσεων στα άκρα της ηλιόσφαιρας.

Το σύμπαν δεν είναι ήσυχο. Το μοντέλο μας δεν προσπάθησε να αποκλείσει το χάος, κάτι που μας επέτρεψε να βρούμε την αιτία της αστάθειας της ηλιόσφαιρας. Τα ουδέτερα σωματίδια υδρογόνου. Το εύρημα είναι μία μεγάλη ανακάλυψη και εξηγεί γιατί η ηλιόσφαιρα έχει αυτό το ιδιαίτερο σχήμα κρουασάν ενώ άλλα μοντέλα δεν μπορούν.

ΠΗΓΗ: Μάνος Δανέζης