Ο πρώτος κολυμβητής δεινόσαυρος στον κόσμο ανακαλύφθηκε στη Μογγολία
Για περισσότερα από 150 εκατομμύρια χρόνια, εντυπωσιακά είδη δεινοσαύρων σε κάθε σχήμα και μέγεθος γέμισαν τους οικοτόπους της Γης. Γίγαντες με μακρύ λαιμό, σαρκοφάγα πλάσματα με αγκάθια και πουλιά με έντονα χρώματα πολλαπλασιάστηκαν στον Μεσοζωικό κόσμο. Όμως, παρ’ όλη την ποικιλομορφία και την ευημερία τους, φαινόταν ότι οι δεινόσαυροι ήταν απρόθυμοι να κάνουν το βήμα. Μετά από δύο αιώνες συνεχών ανακαλύψεων, δεν βρέθηκε ποτέ δεινόσαυρος με κολυμβητικές ή καταδυτικές χάρες, ακόμη και όταν άλλες μορφές ερπετών έκαναν τη μετάβαση από το έδαφος στο νερό. Αλλά επιτέλους, οι παλαιοντολόγοι φαίνεται ότι βρήκαν έναν δεινόσαυρο που κολυμπά.
Το πρόσφατα ονομαζόμενο είδος, που περιγράφηκε στις αρχές του Δεκέμβρη του 2022 στο Communications Biology, δεν ήταν μια γιγάντια σαύρα. Ο μικρός κολυμβητής είχε μήκος μόνο 30 εκατοστά και ζούσε στην προϊστορική Μογγολία πριν από περίπου 71 εκατομμύρια χρόνια. Παρά το γεγονός ότι ήταν ξαδερφάκι δεινοσαύρων με αιχμηρά δόντια όπως ο Velociraptor, ο νέος δεινόσαυρος είχε μια πολύ διαφορετική, κομψή εμφάνιση και μακριά σαγόνια με μικροσκοπικά δόντια. Ο παλαιοντολόγος του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σεούλ, Sungjin Lee και οι συνεργάτες του ονόμασαν τον δεινόσαυρο Natovenator polydontus, δηλαδή τον «κυνηγό-κολυμβητή με τα πολλά δόντια».
Ο νέος δεινόσαυρος βρέθηκε στην έρημο Γκόμπι σε ένα μέρος που ονομάζεται Hermiin Tsav, γνωστό στους κύκλους της παλαιοντολογίας για τη διατήρηση πολλών ειδών δεινοσαύρων και άλλων μορφών αρχαίας ζωής. Απαιτήθηκε προσεκτική προετοιμασία των οστών του δεινοσαύρου πριν γίνει εμφανής η παράξενη φύση αυτού του νέου είδους.
Μετά την αποκάλυψη των οστών, λέει ο Lee, «καταλάβαμε ότι αυτό ήταν κάτι το ιδιαίτερο, γιατί ήταν όμορφα διατηρημένο με ένα ωραίο κρανίο και έναν εξαιρετικά μακρύ λαιμό». Καθώς οι ειδικοί κοίταξαν πιο προσεκτικά, το απολίθωμα φαινόταν να μοιράζεται ορισμένα χαρακτηριστικά με ένα άλλο είδος, τον Halszkaraptor, ο οποίος ονομάστηκε το 2017 και αρχικά ερμηνεύτηκε ως δεινόσαυρος που κολυμπά. Ωστόσο, η υπόθεση προκάλεσε μεγάλη συζήτηση, και έτσι ο Lee και οι συνεργάτες του εξέτασαν προσεκτικά τα οστά του Natovenator. Στο τέλος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο Natovenator ήταν κολυμβητής. «Πιστεύουμε ότι έμοιαζε με κρητιδικό κορμοράνο», σημειώνει ο Lee.
Οι παλαιοντολόγοι θα πρέπει να κάνουν περαιτέρω έρευνα για να εξακριβώσουν πώς η ανατομία του δεινοσαύρου επηρέαζε τη συμπεριφορά του ζώου. «Παρά τα στοιχεία που δεν είναι εντελώς πειστικά, νομίζω ότι ορισμένες ανατομικές λεπτομέρειες του Natovenator είναι καλές ενδείξεις ότι το ζώο ήταν πιθανώς υδρόβιο», λέει ο παλαιοντολόγος του Αργεντινού Μουσείου Φυσικών Επιστημών Federico Agnolin, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.
Οι μακριές σιαγόνες και τα πολλά μικροσκοπικά δόντια του Natovenator θα μπορούσαν να είναι μια προσαρμογή ώστε να μπορεί να αρπάζει μικρά θηράματα από το νερό. Παράλληλα, σημειώνουν ο Lee και οι συνεργάτες του, τα διατηρημένα πλευρά του Natovenator είναι προσανατολισμένα με τρόπο παρόμοιο με αυτόν των πιγκουίνων και των άλκων. Η διάταξη τους πιθανότατα επέτρεπε στον Natovenator να κολυμπήσει πιο αποτελεσματικά στις λίμνες και τα ρέματα της Κρητιδικής. Κάτι παρόμοιο δεν έχει ακόμη παρατηρηθεί σε κανένα άλλο είδος δεινοσαύρων.
Σαφώς, υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποιοι δεινόσαυροι κολυμπούσαν ενίοτε. Βαθιά αποτυπώματα σε λασπώδη ιζήματα από άλλους δεινόσαυρους έχουν βρεθεί σε διάφορα μέρη σε όλο τον κόσμο. Τις περισσότερες φορές αυτά τα ίχνη προκλήθηκαν από δεινόσαυρους που διέσχιζαν ποτάμια ή έβγαιναν στα ρηχά αναζητώντας να τσιμπήσαν κάποιο θαλασσινό.
Ο μεγάλος δεινόσαυρος Σπινόσαυρος είχε χαρακτηριστεί “πιο υδρόβιος” από τα περισσότερα άλλα είδη. Παραμένει ανοικτή η συζήτηση για το αν ο Σπινόσαυρος ήταν επιδέξιος κολυμβητής ή κυνηγούσε θηράματα ενώ ήταν εντελώς βυθισμένος, αλλά τα πυκνά οστά του δεινοσαύρου και οι κροκοειδείς σιαγόνες του υποδηλώνουν ότι ο απέραντος θηρευτής τριγυρνούσε τουλάχιστον στα ρηχά. Αλλά ο Natovenator είναι διαφορετικός από αυτά τα προηγούμενα παραδείγματα, επειδή φαίνεται να έχει συγκεκριμένες προσαρμογές που σχετίζονται με τις μετακινήσεις μέσα στο νερό.
Η στενή σχέση του Natovenator με τον Halszkaraptor υπονοεί ότι μπορεί να υπήρχε μια ολόκληρη οικογένεια δεινοσαύρων που κολυμπούσαν σαν υδρόβια πτηνά. Ωστόσο, το πώς πραγματικά κολύμπησαν τέτοιοι δεινόσαυροι, δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί πλήρως. Αν και έμοιαζε με κορμοράνο, που κολυμπάει με τα πόδια του, ο Lee και οι συνεργάτες του υποθέτουν ότι ο Natovenator κολυμπούσε με τα μπροστινά του άκρα σε μια πρωτόγονη εκδοχή αυτού που κάνουν τα σύγχρονα κολυμβητικά πουλιά όπως οι πιγκουίνοι. Οι ίδιες κινήσεις που χρησιμοποιούν τα πουλιά για να πετάξουν είναι εξίσου χρήσιμες υποβρύχια.
Οι μελλοντικές μελέτες θα δοκιμάσουν σίγουρα τον τρόπο με τον οποίο ο Natovenator και τα σχετικά είδη μετακινόντουσαν στους κρητιδικούς οικοτόπους τους. Οι μελέτες για γεωχημικές ενδείξεις στα δόντια και τα οστά του δεινοσαύρου, επίσης, πιθανότατα θα επιβεβαιώσουν ή θα αμφισβητήσουν την ιδέα ότι ο Natovenator ήταν τόσο ικανός κάτω από το νερό. Προς το παρόν, ωστόσο, οι παλαιοντολόγοι δυσκολεύονται να μην βλέπουν στον δεινόσαυρο ένα πρόγονο των πιγκουίνων και των άλκων.
Πάνω από χίλια είδη δεινοσαύρων έχουν ονομαστεί, επισημαίνει ο Agnolin, με διάφορους σωματότυπους, προτιμήσεις ενδιαιτημάτων και άλλες διακριτικές λεπτομέρειες. Οι παλαιοντολόγοι εξακολουθούν να ανακαλύπτουν περισσότερα, αλλά ακόμη και οικεία είδη μπορεί να αποδειχθεί ότι έχουν απροσδόκητες ιστορίες ζωής. «Νομίζω ότι οι λεπτομερείς μελέτες ήδη γνωστών δεινοσαύρων», λέει ο Agnolin, «θα καταλήξουν στην ανακάλυψη προσαρμογών στην κολύμβηση σε πολλά ανυποψίαστα είδη».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου