Mάχη της Μεγιδδούς (15ος αιώνας π.Χ): Η αρχαιότερη μάχη της ιστορίας

Η αιγυπτιακή νίκη επι της συμμαχίας του Καντες στη μάχη της Μεγιδδούς αποκατέστησε τον αιγυπτιακό έλεγχο επί της Παλαιστίνης και πρόσφερε το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου για την οικοδόμηση ναών και μνημείων. Η Μεγιδδώ θεωρείται επίσης σημαντική μάχη επειδή είναι η παλαιότερη στρατιωτική αναμέτρηση για την οποία έχουν διασωθεί έστω και αποσπασματικές περιγραφές από αυτόπτες μάρτυρες.

Η Αιγυπτιακή Αυτοκρατορία ευημερούσε από την εποχή της ένωσης της Άνω και της Κάτω Αιγύπτου περί το 2900 π.Χ. Σε λιγότερο από 500 χρόνια οι βασιλείς της έχτισαν τις Μεγάλες Πυραμίδες και επί χίλια ακόμη χρόνια η Αίγυπτος κυβερνούσε την περιοχή με ελάχιστες αντιδράσεις. Ωστόσο, τον 18ο αιώνα π.Χ. το βασίλειο είχε αρχίσει να χάνει τη δύναμή του τόσο επί των υπηκόων του όσο και επί των γειτονικών φυλών.

Χάρτης απο την εποχή της Μάχης

Όταν έγινε βασιλιάς ο Άμωσις (ή Άμασις) περί το 1575 π.Χ., έθεσε σε εφαρμογή σχέδια για την απόκτηση ισχύος και την επέκταση της αυτοκρατορίας πέρα από τα βορειοανατολικά σύνορά της. Περισσότερο από έναν αιώνα, τόσο ο Άμωσις όσο και οι εγγονοί του αύξησαν με επιτυχία τα αιγυπτιακά όρια ώστε να περιλάβουν τη σημερινή Συρία και Παλαιστίνη. Περί το 1520 π.Χ. πέθανε ο βασιλιάς Τούθμωσις Β’, αφήνοντας τον θρόνο στον ανήλικο γιο του. Λόγω της μικρής ηλικίας του Τούθμωσι Γ΄, το βασίλειο κυβέρνησε αρχικά η μητέρα του Χατσεψούτ, αλλά τελικά ο γιος της έγινε φαραώ.

Η Χατσεψούτ φρόντισε πολύ τον λαό και έχτισε νέους ναούς και μνημεία. Ωστόσο, έκανε ελάχιστα πράγματα για να διατηρήσει ισχυρό στρατό ή να ελέγξει τις απομακρυσμένες περιοχές της Αιγύπτου. Την εποχή του θανάτου της περι το 1480 π.Χ., ο βασιλιάς του Καντές, υποστηριζόμενος από τις ισχυρές φυλές Μιτάνι κατά μήκος του Ευφράτη, κήρυξε τις περιοχές της σύγχρονης Συρίας και Παλαιστίνης ελεύθερες από την αιγυπτιακή κυριαρχία.

Ο ενήλικος πλέον Τούθμωσις Γ’ ανέλαβε με ενθουσιασμό την ηγεσία της Αιγύπτου. Αν και είναι άγνωστο αν φέρει ευθύνη για τον θάνατο της μητέρας του, αφαίρεσε πάντως το όνομά της από όλα τα δημόσια κτίρια και μνημεία. Πραλλήλως όμως ανασυγκρότησε και εκπαίδευσε τον αιγυπτιακό στρατό, ο οποίος είχε παραμεληθεί περισσότερο από δύο δεκαετίες. Το 1479 π.Χ. (ορισμένες περιγραφές διαφέρουν κατά δέκα ή είκοσι χρόνια πριν ή μετά) ο Τούθμωσις οδήγησε τον στρατό του στη Γάζα και στην Παλαιστίνη. 

Σχέδιο της Μάχης

Οι ιστορικοί γενικώς υποθέτουν ότι οι δυνάμεις του κυμαίνονταν μεταξύ 20 και 30.000 ανδρών. Τον στρατό του συνόδευαν μερικοί αριστοκράτες με ιππήλατα άρματα και τοξότες, αλλά τον κύριο όγκο αποτελούσαν πεζοί οπλισμένοι με ασπίδες, μπρούντζινα ξίφη και τσεκούρια. Ο συμμαχικός στρατός του Καντές ήταν περίπου ισάριθμος και εφοδιασμένος με παρόμοια όπλα.

Στα τέλη της άνοιξης ο αιγυπτιακός στρατός έφθασε στα βουνά που έβλεπαν προς τη Μεγιδδώ. Ο βασιλιάς του Καντές έστησε μια μεγάλη ενέδρα σε ένα από τα τρία περάσματα που πίστευε ότι θα χρησιμοποιούσαν οι Αιγύπτιοι και παρέταξε τον υπόλοιπο στρατό του μεταξύ του περάσματος και της Μεγιδδούς. Ο Τούθμωσις ανέμενε, δικαίως, αυτά τα σχέδια και επέλεξε μια πιο δύσκολη πορεία την οποία ο εχθρός του είχε θεωρήσει πολύ επικίνδυνη.

Ο αιγυπτιακός στρατός κατάφερε να περάσει την αφύλακτη διάβαση και επιτέθηκε στην ανυποψίαστη δύναμη του Καντές, απωθώντας τη μέχρι τα τείχη της Μεγιδδούς. Δεν υπάρχει όμως καμιά λεπτομερής περιγραφή για τους σχηματισμούς των αντιπάλων ή άλλων στοιχείων της μάχης. Ο Τούθμωσις διέταξε την κατασκευή ενός δικού του τείχους γύρω από την πόλη, τόσο για να προστατέψει τον στρατό του όσο και για να εμποδίσει οποιαδήποτε περίπτωση διαφυγής του εχθρού. Μετά από πολιορκία αρκετών μηνών η πόλη παραδόθηκε. 

Ο βασιλιάς του Καντές διέφυγε, αλλά οι Αιγύπτιοι αιχμαλώτισαν τον στρατό του, περίπου 1.000 άρματα, πάνω από 2.000 άλογα και σχεδόν 200 κιλά χρυσού και αργύρου. Ο Τούθμωσις συνέχισε την επίθεσή του μετά την πτώση της Μεγιδδούς και εξουδετέρωσε κάθε αντίσταση, καθώς επεξέτεινε τα σύνορα της Αιγύπτου πέρα από τον Ευφράτη. Γενικώς, μεταχειριζόταν με καλό τρόπο τις κατακτημένες φυλές, αλλά πάντοτε έπαιρνε μαζί του στην Αίγυπτο τους γιους των αντιπάλων ηγετών ως ομήρους, αλλά και για να εκτιμήσουν την ισχύ της αυτοκρατορίας του. 

Απαιτούσε επίσης την καταβολή σημαντικών ποσοτήτων χρυσού και άλλων προσόδων, τα οποία χρησιμοποιούσε για να ενισχύει ακόμη περισσότερο τον στρατό του και για να εγκαινιάσει μια εποχή κατασκευής ναών και μνημείων ισάξιων με τις πυραμίδες. Ο Τούθμωσις και οι κληρονόμοι του πολέμησαν σε πολλές περιπτώσεις για να διατηρήσουν την αυτοκρατορία, περιλαμβανομένης της μάχης του Καντές το 1290 π.Χ. Ωστόσο, λίγο μετά από αυτήν την περίοδο η δύναμη της Αιγύπτου άρχισε να μειώνεται καθώς εμφανίστηκαν νέες αυτοκρατορίες. 

Η Αίγυπτος μετά τις κατακτήσεις του Τούθμωσι ΙΙΙ

Μολονότι η μάχη της Μεγιδδούς πρόσθεσε αρκετές εκατοντάδες χρόνια κυριαρχίας της Αιγύπτου επί της Παλαιστίνης, η πραγματική σημασία της βρίσκεται στα στοιχεία που άφησαν οι χρονικογράφοι οι οποίοι ακολουθούσαν τον αιγυπτιακό στρατό. Αν και αυτοί οι αρχαίοι ανταποκριτές δεν έδωσαν μια περιγραφή της μάχης, τα γραπτά τους σχετικά με την πορεία και το σύνολο της εκστρατείας είναι τα πρώτα του είδους τους στην ιστορία.

Αλλά ακόμη και αυτή η περιγραφή είναι ασαφής. Οι πληροφορίες για την εκστρατεία και την πολιορκία καταγράφηκαν σε ένα κυλινδρικό δέρμα το οποίο τοποθετήθηκε αργότερα στον ναό του Άμμωνα. Δυστυχώς, ο κύλινδρος αυτός δεν διασώθηκε, αλλά επαρκείς αναφορές σε μεταγενέστερα γραπτά επιβεβαιώνουν την ύπαρξή του.

Αναμφιβόλως, αρκετές άλλες μάχες και πόλεμοι συνέβησαν πριν από τη Μεγιδδώ και είναι πιθανόν ότι πολλοί ήταν σημαντικότεροι από την αιγυπτιακή νίκη επί της συμμαχίας του Καντές. Η τελευταία εξακολουθεί να παραμένει σημαντική στην Ιστορία και άξια να αναφερθεί σε αυτό το βιβλίο όχι για τις άμεσες επιπτώσεις της, αλλά απλώς επειδή είναι η πρώτη που καταγράφηκε από αυτόπτες μάρτυρες.

Αν και αυτό δεν έχει καμιά επίπτωση στη βασική σημασία της, αξίζει να αναφερθεί ότι, συμφώνως προς την Αποκάλυψη, η τελευταία μάχη της Ιστορίας θα δοθεί μεταξύ του καλού και του κακού στον Αρμαγεδδώνα. Στα εβραϊκά, η λέξη που χρησιμοποιείται για τη Μεγιδδώ είναι Αρμαγεδδών. 

ΠΗΓΗ: https://cognoscoteam.gr/archives/40067

Προκειμένου να μετακινηθεί το ιστολόγιο απο HTTP σε HTTPS πιθανότατα δεν θα λειτουργεί σωστά το Disqus, μέχρι να μετακινηθούν αυτόματα όλα τα σχόλια. Μέχρι τότε μπορείτε να μπαίνετε απευθείας στα σχόλια της Ατλαντίδας απο εδώ https://disqus.com/home/forums/apanemo-limani/?l=el