"Παράνομο σίγουρα. Ηθικό;"

"Πότε ο δημοσιογράφος, ξεχνάει τον ρόλο του και συμμαχεί με τις «πηγές» του;

Μπορεί να χρησιμοποιήσει την εξουσία του Μέσου, προκειμένου να επωφεληθεί πρόσωπο που τον βοηθάει να περατωθεί η δουλειά του;

Είναι ηθικό -σίγουρα είναι παράνομο- ο δημοσιογράφος να κάνει πλαστογραφία εγγράφων, για να περάσει από τα σύνορα έναν πρόσφυγα; Και αν ο πρόσφυγας είναι παιδί, αλλάζουν τα πράγματα; Και αν ακόμα είναι ασυνόδευτος ανήλικος που κινδυνεύει η ζωή του;

Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα, γεννιούνται από τη -γενναία και ουμανιστική για τους περισσότερους, παράνομη και καταχρηστική για μερικούς- πράξη του Σουηδού δημοσιογράφου Fredrik Önnevall (Φρέντρικ Ένεβαλ). Το καλοκαίρι του 2014, ο ρεπόρτερ της κρατικής σουηδικής τηλεόρασης, SVT, ταξίδεψε στην Ελλάδα (αλλά και στην Ουγγαρία και στη Σουηδία), για να καταγράψει την άνοδο ης ακροδεξιάς. Το ταξίδι στην Ελλάδα, όμως, «έκρυβε» μια συναρπαστική περιπέτεια για τον ίδιον και τους τηλεθεατές. Ένα θορυβώδες ταξίδι που θα μπορούσε να γίνει από μόνο του ολόκληρη ταινία. Και να τον μπλέξει για τα καλά, ταυτόχρονα.

Ακολουθώντας, λοιπόν, τη διαδρομή μιας ομάδας προσφύγων από τη Συρία, που τελικό σκοπό είχαν να ταξιδέψουν προς Δύση, κυρίως σε Γερμανία και Σουηδία, γνώρισε ένα μικρό αγόρι δεκαπέντε ετών, για το οποίο, μετά από πολλές κουβέντας, αναπτύσσει συμπάθεια. «Μπορείς να με πάρεις μαζί σου;» το ρωτάει ξαφνικά on camera ο μικρός. «Θα το σκεφτώ» απαντά προβληματισμένος ο δημοσιογράφος. Παράλληλα με τις προετοιμασίες της ομάδας για ταξίδι μέσω Πάτρας -σε απίστευτα δύσκολες συνθήκες, για μέρες μέσα σε ένα φορτηγό- εξελίσσονται και οι προσπάθειας του δημοσιογράφου να βγάλει από την Ελλάδα το αγόρι. 


Λειτουργώντας με όλους τους πιθανούς παράνομους τρόπους, καταφέρνει και του βγάζει πλαστό σουηδικό διαβατήριο και με τη βοήθεια της μεταφράστριάς του, αποφεύγοντας τον κίνδυνο ελέγχου στο αεροδρόμιο, ταξιδεύουν με λεωφορείο, καράβι και τρένο από την Αθήνα μέχρι τη Στοκχόλμη. Καταγράφει στο ντοκιμαντέρ τις ενέργειές του, εκτός της πλαστογραφίας εγγράφου, και «γυμνή» παρουσιάζει στους τηλεθεατές την πράξη του. Ο μικρός συνάντησε την οικογένειά του που ήταν ήδη στη Σουηδία και ο Ένεβαλ, προκάλεσε μια μικρή «θύελλα».

Μπορεί η συμπάθεια να ξεπεράσει την ηθική; «Πρέπει να έχουμε τη στάση πως κάποιος δεν μπορεί να συμμετάσχει σε παράνομες πράξεις, όταν συγκεντρώνουμε δημοσιογραφικό υλικό, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι υπάρχει μια πραγματικότητα εκεί έξω, που θα πρέπει να μας αφορά. Και αυτό είναι ένα τέτοιο παράδειγμα», σχολίασε ο διευθυντής προγράμματος του κρατικού καναλιού SVT, Robert Olsson. Και κάπως έτσι, από την επίσημη πλευρά το θέμα έκλεισε. Τα ερωτήματα, όμως, παραμένουν και είναι προς συζήτηση. Αν εγώ θα το έκανα; Ναι."



ΠΗΓΗ:protagon.gr, 
άρθρο του Δημοσιογράφου Niko Ago