Ιωνική Επανάσταση, η αρχή των περσικών πολέμων

Η Ιωνική Επανάσταση ήταν η πρώτη πολεμική αναμέτρηση των Ελλήνων εναντίον των Περσών και αποτέλεσε την πρώτη φάση των ελληνοπερσικών πολέμων. Η Επανάσταση ξεκίνησε το 499 π.Χ και αιτία της ήταν το διάχυτο μίσος των κατοίκων των πόλεων της Ιωνίας απέναντι στους τυράννους που διορίζονταν από τους πέρσες σατράπες. Η τυραννικές κυβερνήσεις που αποτελούσαν μέρος του περσικού συστήματος διοίκησης και είχαν προκαλέσει την δυσαρέσκεια των ιωνικών πόλεων, ήταν η κύρια αιτία της Επανάστασης εναντίον της περσικής απολυταρχίας.

Το πρώτο βήμα για την εδραίωση και εξάπλωση της Επανάστασης ήταν η κατάργηση των μισητών τυραννικών κυβερνήσεων με την εκδίωξη των τυράννων και η εγκαθίδρυση δημοκρατιών στις πόλεις. Βασικός συντελεστής της Επανάστασης ήταν ο τύραννος της Μιλήτου Αρισταγόρας. Ο Αρισταγόρας παραιτήθηκε από τύραννος και αφού κήρυξε την Μίλητο δημοκρατία, υποκίνησε και τις υπόλοιπες πόλεις σε Επανάσταση. Η κοπή κοινών νομισμάτων από τις ιωνικές πόλεις δείχνει την ενότητα και την αποφασιστικότητα τους για τον κοινό αγώνα εναντίον της περσικής αυτοκρατορίας.

Στην συνέχεια ο Αρισταγόρας ζήτησε την βοήθεια από τις πόλεις της ελεύθερης Ελλάδας. Μετά την άρνηση της Σπάρτης, πέτυχε την υποστήριξη της Αθήνας και της Ερέτριας, οι οποίες συμφώνησαν να βοηθήσουν τους Ίωνες να απαλλαχθούν από την περσική τυραννία. Η Αθήνα θεώρησε ότι είχε χρέος να βοηθήσει τους Ίωνες με τους οποίους είχαν κοινή φυλετική καταγωγή ενώ η προοπτική εξάπλωσης και επιρροής της στα παράλια της Μικράς Ασίας και του Αιγαίου δεν αποκλείεται να την ώθησαν σε αυτήν την ενέργεια. Οι Αθηναίοι κινητοποίησαν για την εκστρατεία 20 πλοία και η Ερέτρια 5, ενώ όπως γράφει ο Ηρόδοτος αυτή ήταν "η αρχή της συρράξεως μεταξύ Ελλήνων και Βαρβάρων"

Η πρώτη στρατιωτική επιχείρηση της Ιωνικής Επανάστασης ήταν η κατάληψη και η πυρπόληση των Σάρδεων. Ο Αρισταγόρας με την βοήθεια των Αθηναίων και των Ερετριέων κινήθηκε εναντίον της πόλης των Σάρδεων την οποία κατέλαβαν και πυρπόλησαν. Μετά την πυρπόληση της πόλης η ελληνικές δυνάμεις κινήθηκαν προς τα παραλία, κοντά στην Έφεσο. Στην πορεία συνάντησαν μία περσική δύναμη και ηττήθηκαν. Μετά τις επιχειρήσεις αυτές οι Αθηναίοι τερμάτισαν την συμμετοχή τους στην εκστρατεία και επέστρεψαν στην Αθήνα. Η συμμετοχή των Αθηναίων στην Επανάσταση προκάλεσε την οργή του Δαρείου και αποτέλεσε την βασική αιτία να εκστρατεύσει εναντίον τους το 490 π.Χ. Επιπλέον διέταξε έναν δούλο να του υπενθυμίζει τρεις φορές κατά την ώρα του φαγητού,  "Κύριε να θυμάσαι τους Αθηναίους".

Η Επανάσταση στο μεταξύ, εξαπλώθηκε στην Καρία, την Κύπρο και την Προποντίδα στα βόρεια. Η επανάσταση όμως παρά τις ηρωικές προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων, κατεστάλη από τις περσικές δυνάμεις που κινητοποίησαν πολύ ισχυρές δυνάμεις. Ο επίλογος της κοινής προσπάθειας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας να αποτινάξουν τον περσικό ζυγό θα γραφτεί στην αποφασιστική ναυμαχία της Λάδης το 494 π.Χ, όπου ο ελληνικός στόλος θα υποστεί δεινή ήττα. Στην ναυμαχία οι Έλληνες δεν είχαν την απαιτούμενη πειθαρχία και το ηθικό. Οι Λέσβιοι και οι Σάμιοι, εγκατέλειψαν την ναυμαχία σε αντίθεση με τους Χίους που θα αγωνιστούν με γενναιότητα μέχρι τέλους. Η Μίλητος επίσης θα καταληφθεί από τους Πέρσες και θα καταστραφεί με τους Άνδρες να θανατώνονται και τα γυναικόπαιδα να υποδουλώνονται.

Έτσι έληξε η πρώτη μεγάλη πολεμική αναμέτρηση μεταξύ Ελλήνων και Περσών. Η Ιωνική Επανάσταση θα προκαλέσει ραγδαίες εξελίξεις καθώς οδήγησε στην εκστρατεία των Περσών εναντίον της Ελλάδας. Επίσης έδειξε το κοινό αίσθημα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας να αποτινάξουν την περσική κυριαρχία και να ελευθερωθούν. Ο Δαρείος συνειδητοποίησε ότι τα δυτικά σύνορα της Αυτοκρατορίας του δεν ήταν ασφαλή καθώς απειλούνταν από τις ελληνικές πόλεις. Η επαναβεβαίωση της περσικής κυριαρχίας στην δύση μέσα από την τιμωρία των Αθηναίων ήταν επιτακτική ανάγκη για την ασφάλεια και την ισχύ της Περσικής Αυτοκρατορίας.

ΠΗΓΗ: cognoscoteam