Μάχη της Αράχωβας - ο Καραϊσκάκης συντρίβει τους Τούρκους και σώζει την επανάσταση στην Ρούμελη

Στις 18 Νοεμβρίου κατά την διάρκεια της ελληνικής επανάστασης ξεκινάει η καθοριστική μάχη της Αράχωβας μία από τις κρισιμότερες για την διατήρηση και την συνέχιση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στην Στερεά Ελλάδα στην οποία διαφάνηκαν οι στρατιωτικές και ηγετικές αρετές του Στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη. Η Ελληνική Επανάσταση εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε κρίσιμο σημείο και αντιμετώπιζε τον κίνδυνο κατάρρευσης καθώς Ιμπραήμ και Κιουταχής με τις επιχειρήσεις τους σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα είχαν καταφέρει καίρια στρατηγικά πλήγματα κατά των Επαναστατών. Η κατάσταση έγινε ακόμα πιο κρίσιμη καθώς ο Κιουταχής ξεκίνησε την πολιορκία της Αθήνας ενός εκ των τελευταίων προπυργίων της επανάστασης στην Ρούμελη σφίγγοντας έτι περισσότερο τον κλοιό.

Ο Καραϊσκάκης αντιλαμβανόμενος τον κίνδυνο που διέτρεχε η επανάσταση αποφασίζει να εκστρατεύσει στην Στερεά Ελλάδα με σκοπό την παρεμπόδιση του ανεφοδιασμού των δυνάμεων του Κιουταχή από τον Βορρά και να προκαλέσει ταυτόχρονα αντιπερισπασμό αναγκάζοντας τον Οθωμανό Στρατηγό να αποσπάσει στρατιωτικές δυνάμεις από την πολιορκία της Αθήνας και να τις στείλει εναντίον του, εξασθενίζοντας με αυτόν τον τρόπο την στρατιωτική δύναμη των πολιορκητών. Ο Έλληνας στρατηγός μέσω της εκστρατείας του σκόπευε να τονώσει το ηθικό των επαναστατών στις περιοχές της Ρούμελης, αναζωπυρώνοντας το αγωνιστικό τους πνεύμα που είχε καμφθεί από τις επιτυχίες των Τούρκων.

Το Εκστρατευτικό Σώμα του Καραϊσκάκη μαζί με άλλα σώματα Ρουμελιωτών και Σουλιωτών που ήλθαν προς ενίσχυση, αρχικά πολιόρκησαν τους Τούρκους που είχαν οχυρωθεί στην περιοχή της Δoμβραίνας. Μόλις οι Οθωμανοί πληροφορήθηκαν την εμφάνιση του ελληνικού στρατεύματος στην περιοχή έστειλαν από την Λιβαδειά τον Μουστάμπεη με δύναμη 2.000 επίλεκτους Τουρκαλβανούς και 200 ιππείς για να τερματίσει τα σχέδια του Καραϊσκάκη ανακόπτοντας την πορεία του. Ο Καραϊσκάκης αφού δεν επετεύχθη μία αποφασιστική νίκη στην Δομβραίνα απέναντι στους πολιορκημένους Τούρκους που στο μεταξύ είχαν ενισχυθεί από τις δυνάμεις του Μουστάμπεη, αποφασίζει να λύσει την πολιορκία και να κινηθεί ταχύτατα με κατεύθυνση δράσης την στρατηγικής σημασίας, περιοχή της Αράχωβας.

Η κατάληψη της Αράχωβας είχε σπουδαία στρατηγική σημασία για την εξέλιξη και την πορεία των επιχειρήσεων καθώς παρείχε στον κάτοχο της συγκριτικό προβάδισμα έναντι του αντιπάλου. Ο Καραϊσκάκης είχε αντιληφθεί τα πλεονεκτήματα της περιοχής και καταλαμβάνει την Αράχωβα πριν από τους Οθωμανούς που επίσης στόχευαν στον έλεγχο της. Οι Τούρκοι του Μουστάμπεη αιφνιδιασμένοι από την ταχύτατη κίνηση του Καραϊσκάκη δεν τόλμησαν να εισέλθουν στην πόλη και οχυρώθηκαν στο ύπαιθρο, σε υψώματα του Παρνασσού και γύρω από την Αράχωβα.

Οι Ελληνικές Δυνάμεις κατάφεραν να περικυκλώσουν και να παγιδεύσουν από όλες τις πλευρές τους Οθωμανούς που ήταν εκτεθειμένοι στο ύπαιθρο έχοντας επιπλέον να αντιμετωπίσουν και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες της περιοχής σε αντίθεση με τους Έλληνες που βρίσκονταν προστατευμένοι στην Αράχωβα. Ο Καραϊσκάκης είχε αποκλείσει όλες τις διαδρομές από τις οποίες θα μπορούσε να σταλεί βοήθεια προς τους Τούρκους ενώ απέκρουσε και ένοπλα σώματα από διάφορες τουρκικές φρουρές που έσπευσαν να βοηθήσουν τις δυνάμεις του Μουστάμπεη όταν έμαθαν για τον εγκλωβισμό τους. Στο Ζεμενό αποκρούστηκε σώμα από περίπου 800 στρατιώτες υπό τον Αλβανό Αμπντουλά και άλλο σώμα που ήλθε από τη Δαύλεια. Ο ίδιος ο Καραϊσκάκης συμμετείχε στις συγκεκριμένες συγκρούσεις εμψυχώνοντας τους πολεμιστές του.

Η κατάσταση για τους Τούρκους είχε γίνει αφόρητη καθώς μετρούσαν απώλειες από τις συνεχώς επιδεινούμενες καιρικές συνθήκες και από την έλλειψη εφοδίων ενώ οι Έλληνες είχαν σφίξει ακόμα περισσότερο τον κλοιό. Οι Τούρκοι αποφασίζουν έξοδο μέσα από τις ελληνικές θέσεις την 24η Νοεμβρίου αφού προηγουμένως απέρριψαν τους όρους παράδοσης που έθεσε ο Καραϊσκακής με τους οποίους ζητούσε να παραδώσουν τον οπλισμό τους και να εγκαταλείψουν τα Σάλωνα (Άμφισσα) και τη Λιβαδειά. Οι Τούρκοι επιχείρησαν την έξοδο εν μέσω χιονοθύελλας με κατεύθυνση τον Παρνασσό. Μόλις τους αντιλήφθηκαν οι Έλληνες τους επιτέθηκαν με ορμή και τους εξόντωσαν σχεδόν ολοκληρωτικά. Η μάχη έγινε με γιαταγάνια και μαχαίρια, καθώς το χιόνι που έπεφτε αχρήστευσε τα όπλα των πολεμιστών. Η έξοδος των αποχωρούντων Τούρκων εξελίχθηκε σε σφαγή. Όλο σχεδόν το στρατιωτικό σώμα των Τούρκων εξολοθρεύτηκε από τους Έλληνες και την παγωνιά. Οι απώλειες των Ελλήνων πολεμιστών ήταν σχεδόν μηδαμινές.

Την επομένη της μεγάλης μάχης ο Καραϊσκάκης έστησε σ’ ένα λόφο που ήταν ορατός από το Μαντείο των Δελφών, τρόπαιο σε σχήμα κώνου με 300 κεφάλια των Τούρκων και με την επιγραφή: «Τρόπαιον των Ελλήνων κατά των βαρβάρων Οθωμανών ανεγερθέν κατά το 1826 έτος Νοεμβρίου 24· Εν Αράχωβα». Συγχρόνως, έστειλε στην κυβέρνηση, που έδρευε στην Αίγινα, τα κεφάλια του Μουστάμπεη και του κεχαγιάμπεη, καθώς και 12 αιχμάλωτους Τούρκους αξιωματικούς. Ο Καραϊσκάκης ανήγγειλε τη θριαμβευτική νίκη στην κυβέρνηση με επιστολή, την οποία υπέγραψαν όλοι οι οπλαρχηγοί και οι αξιωματικοί που συμμετείχαν στην μάχη. Τα ονόματα των 100 περίπου Ελλήνων οπλαρχηγών που αγωνίστηκαν, διέσωσε ο αγωνιστής, συγγραφέας και πολιτικός Νικόλαος Σπηλιάδης (1785-1862) απ’ τα οποία ξεχωρίζουν αυτά των Β. Μπούσγου, Σπυρομήλιου, Νικηταρά, Χατζή-Μιχάλη Νταλιάνη, Γ. Δυοβουνιώτη, Δημ. Μακρή, Λάμπρου Βεΐκου, Κ. Τζαβέλα, Μήτρου Βάγια, Χρ. Περραιβού, Αν. Χορμόβα, Δημοτσέλιου κ.α. Η νίκη στην Αράχωβα ήταν καθοριστική για την επιβίωση της Επανάστασης στην Στερεά Ελλάδα και δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς την αριστοτεχνική καθοδήγηση του στρατηγού Γεώργιου Καραϊσκάκη.

ΠΗΓΗ: cognoscoteam