Η Τένεδος, της μνήμης και της λήθης

Η τραγική ιστορία της Τενέδου, στο Βόρειο Αιγαίο, ξεδιπλώνεται μέσα από αυτό το ντοκιμαντέρ. Η Τένεδος, το νησί που τίμησε ο Λόρδος Βύρωνας, είναι (μαζί με την Ίμβρο) ένα από τα δύο ελληνικά νησιά που, αν και απελευθερώθηκαν από τον ελληνικό στρατό, παραχωρήθηκαν στη Τουρκία, με τη Συνθήκη της Λωζάννης (1923), ενώ ο πληθυσμός τους εξαιρέθηκε από την ανταλλαγή πληθυσμών. Έκτοτε, η Τουρκία, παραβιάζοντας ευθέως τη Συνθήκη προχώρησε στον αφελληνισμό του νησιού.

Η ανοχή της Ελλάδας στα Σεπτεμβριανά (1955), έκανε τους Τούρκους ασύδοτους. Κατέστρωσαν το πρόγραμμα διάλυσης (eritme programi) για να διώξουν τους Έλληνες Ίμβρου και Τενέδου από τα νησιά. Το 1964, με τον νόμο 502/1964, καταργήθηκε η ελληνική εκπαίδευση στο νησί και κατασχέθηκαν τα σχολικά κτίρια. Αυτή ήταν η χαριστική βολή για τον ελληνικό πληθυσμό του νησιού. Οι τελευταίοι Έλληνες αποχώρησαν από την Τένεδο το 1974-75, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, καθώς ήταν ξεκάθαρο πως οι ζωές τους βρίσκονταν σε κίνδυνο. Σήμερα στο νησί, ζουν μόνιμα ελάχιστοι Έλληνες. Οι Τενεδιοί, έχοντας πουλήσει τις περιουσίες τους στο παρελθόν, δεν έχουν πλέον οικήματα για να μείνουν. Όταν έφυγαν οι Έλληνες, οι Τούρκοι μην μπορώντας να συνεχίσουν τη παραγωγή του – φημισμένου για τη ποιότητά του – κρασιού, στράφηκαν στον τουρισμό. Έτσι, σήμερα το νησί αποτελεί τουριστικό προορισμό για την αφρόκρεμα της Τουρκίας. Στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής, κάθε χρόνο εκατοντάδες Τενεδιοί επιστρέφουν στο νησί, σε ένα μοναδικό αντάμωμα. Ξεχωριστά είναι και τα Θεοφάνεια στην Τένεδο, οπότε επίσης πολλοί Έλληνες μεταβαίνουν στο νησί.

Σε αυτό το ντοκιμαντέρ καταγράφονται και παρουσιάζονται η ιστορία και ο πολιτισμός του νησιού, μέσα από τις συγκινητικές μαρτυρίες των γηγενών κατοίκων, ενώ συμμετέχουν και σημαντικοί Έλληνες καλλιτέχνες. Η ταινία δημιουργήθηκε από το Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών, υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και της UNESCO, με την αφορμή της επαναλειτουργίας του Ελληνικού Σχολείου στην Ίμβρο έπειτα από 48 χρόνια.

ΠΗΓΗ: cognoscoteam