5 Ιανουαρίου 1941: Τρίτη επιδρομή του Ελληνικού Ναυτικού στο λιμάνι του Αυλώνα

Tρείς εβδομάδες μετά την σύγκρουση ανοιχτά των στενών Οτράντο μεταξύ ιταλικών και βρετανικών πολεμικών, το ελληνικό επιτελείο αποφασίζει μια επιδρομή κατά του λιμανιού του Αυλώνα, σημαντικού κόμβου ανεφοδιασμού των ιταλικών δυνάμεων. Πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά νυχτερινή επιδρομή στο λιμάνι, μετά τις 14-15/11 και 15-16/12 του 1940.

Οι ανιχνευτικές κινήσεις και περιπολίες στα Στενά του Οτράντο, στο στενότερο σημείο όπου η Ιταλική χερσόνησος έρχεται κοντά με την νότια Βαλκανική, γίνονταν γιατί ήταν περιοχή στρατηγικού ενδιαφέροντος για το ελληνικό επιτελείο. Ο λόγος ήταν πως οι μεγάλες ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις που επιχειρούσαν εναντίον της Ελλάδος ανεφοδιάζονταν από τα ιταλικά λιμάνια της Αδριατικής μέσω των δύο μεγαλύτερων λιμένων της Αλβανίας, του Δυρραχίου και του Αυλώνος. Ο τελευταίος ήταν όχι μόνο το κοντινότερο λιμάνι στο μέτωπο αλλά και πάνω ακριβώς στα στενά του Οτράντο.

Ιταλικά τμήματα μεταφέρονται από πλοία σε λιμάνι της Αλβανίας. Διεξάγοντας πολεμικές επιχειρήσεις κατά της Ελλάδος με δυνάμεις επιπέδου Στρατιάς, οι Ιταλικές διοικήσεις όφειλαν να τις ανεφοδιάσουν μέσω χερσαίων οδών, αεροδρομίων και λιμένων μιας φτωχής σε υποδομές βαλκανικής χώρας. Τα λιμάνια του Αυλώνα και του Δυρραχίου ήταν οι βασικοί κόμβοι ανεφοδιασμού και στόχοι στρατηγικής ευκαιρίας για την Ελλάδα.

Έτσι τα στενά αυτά ήταν πεδίο επιχειρησιακής δράσης για τα πληρώματα των ελληνικών υποβρυχίων και πολεμικών πλοίων, αλλά με σύντομες ενέργειες, μιας και η περιοχή ήταν υπό τον έλεγχο της ιταλικής αεροπορίας και του ναυτικού. Η προοπτική ναρκοθέτησης του λιμανιού του Αυλώνα εμφάνιζε επίσης χαρακτηριστικές δυσκολίες ενώ τα ελληνικά υποβρύχια, που μπορούσαν να πλησιάζουν με μεγαλύτερη ευκολία τα εχθρικά ύδατα, δεν ήταν αρκετά σε αριθμό ούτε εμφάνιζαν υψηλές διαθεσιμότητες ώστε να καταφέρουν ένα ισχυρό πλήγμα.

Η προσέγγιση των ελληνικών πολεμικών κατά τη διάρκεια της νύχτας, είχε τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας αλλά το σκοτάδι έκρυβε και τους πιθανούς στόχους για τους Έλληνες πυροβολητές. Παρόλα αυτά, θεωρώντας πως οι δύο προηγούμενες ελληνικές επιθετικές περιπολίες είχαν αποκαλύψει ένα κενό στην ιταλική άμυνα, αποφασίσθηκε μια τρίτη.

Το αντιτορπιλικό “Ψαρά” D-98 σε πρώτο πλάνο

Τα ελληνικά αντιτορπιλικά “Βασίλισσα Όλγα” (D-15), “Βασιλεύς Γεώργιος” (D-14), “Σπέτσαι” (D-83), “Ψαρά” (D-98) και “Κουντουριώτης” (D-48) πέρασαν υπό την κάλυψη του σκότους της νύχτας της 4ης προς 5η Ιανουαρίου το στενό του Οτράντο και αποτυγχάνοντας ξανά να εντοπίσουν εχθρικά πλοία, βομβάρδισαν τις ιταλικές θέσεις στον κόλπο του Αυλώνα.

Η επιδρομή είχε φτωχά αποτελέσματα, όπως λίγο-πολύ και οι άλλες δύο, με μικρές υλικές ζημιές και περιορίστηκε στον ψυχολογικό αντίκτυπο κυρίως στο εσωτερικό της χώρας. Με τον στρατό να πολεμά στα βουνά της Αλβανίας, η συμβολή του Βασιλικού Ναυτικού φαινόταν μικρή έως ανύπαρκτη στις καθημερινές ειδήσεις.

Το ελληνικό αντιτορπιλικό “Κουντουριώτης” D-48 κατά την επιθεώρηση του στόλου

Σύντομα, το ελληνικό επιτελείο θα καταλάβαινε πως η έκθεση των πολύτιμων αντιτορπιλικών του στόλου σε τόσο κίνδυνο, μέσα από ναρκοπέδια, θαλάσσια περάσματα που κυριαρχούνταν από έναν ανώτερο εχθρικό στόλο και κάτω από την πλήρη αεροπορική κυριαρχία της ιταλικής αεροπορίας δεν είχε νόημα, δίνοντας τη σκυτάλη των περιπολιών στην εξίσου μικρή δύναμη υποβρυχίων.

ΠΗΓΗ: https://military-history.gr/1941-01-05-third-avlonas-raid/